Zieleniec - Dzieje wsi

Wanda Decyk-Zięba

 

Zieleniec to stara wieś, która została założona na terenie Puszczy Kamienieckiej, w dobrach należących do kapituły warszawskiej kolegiaty św. Jana Chrzciciela. Nazwa wsi jest nazwą przeniesioną, pierwotnie była to nazwa lasu. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1535. W 1567 była we wsi karczma i młyn, uprawiano 6 włók ziemi. W połowie XVII w. wieś się wyludniła, w latach 1763-1674 mieszkało w niej zaledwie 20 osób. W roku 1680 pojawili się zza Bugu nowi osadnicy. 

 

 

Po III rozbiorze dobra kościelne stały się własnością państwa. W r. 1821 dobra kołodziążskie (w ich skład wchodził Zieleniec) otrzymał od rządu Królestwa Polskiego – tytułem odszkodowania za twierdzę Zamość – Stanisław Zamojski. Wieś została oczynszowana w 1861 r. Na mocy ukazu carskiego z 2 marca 1864 chłopi stali się właścicielami swoich gospodarstw.

Zieleniec był jedną z czterech stacji między Warszawą a Małkinią na otwartej w 1862 r. linii Warszawa – Petersburg. Dzięki dogodnemu połączeniu kolejowemu do Zieleńca przyjeżdżało w okresie międzywojennym i po wojnie wielu letników. Według spisu z 1921 r. we wsi mieszkało 470 osób – 449 osób wyznania rzymskokatolickiego, 15 mojżeszowego, 2 ewangelickiego i 4 prawosławnego.

W czasie drugiej wojny światowej kilka osób zostało wywiezionych na roboty do Niemiec. W sierpniu 1943 w pobliżu wsi żołnierze AK wysadzili niemiecki pociąg transportowy. Rok później wieś znalazła się na linii frontu niemiecko-rosyjskiego.

 

 

Dzięki wielkiemu zaangażowaniu nauczycielki Kingi Łabno i miejscowej społeczności po drugiej wojnie światowej wybudowano w Zieleńcu szkołę (ostatnie lekcje odbyły się w roku szkolnym 2009/2010) i świetlicę. Wieś zelektryfikowano w 1961 r., wodociąg założono w 1999, asfalt na przebiegającą przez wieś drogę wylano w latach 2003-2004, na drogę w kierunku Krupińskiego – w 2009 r.   

 

Język – kultura – historia. Mazowsze wschodnie – Zieleniec i okolice, pod red. W. Decyk-Zięby, Toruń 2004, s. 7-12.