Mapa serwisu | Woźniki

Wieś Woźniki dziś

Alina Kępińska

Nazwa wsi oraz jej postać:

    • M. Woźniki (gw. też Wośniki),

    • D. Woźnik (gw. też Wośnik),

    • Msc. (w) Woźnikach (gw. też Wośnikach).

Przymiotnik od nazwy wsi: woźnicki // wośnicki (trudno od najstarszych informatorów wydobyć przymiotnik od nazwy tej miejscowości, por. dialog: jeśli coś jest z Woźnik, to jest jakie? – no to nie mogę zrozumieć tego – woźnickie? – tak, tak).

Nazwa mieszkańców: woźniczanka (gw. też wośniczanka), woźniczanin (gw. też wośniczanin i wośniczak); trudno jednak wydobyć nazwę mieszkańca, por. wypowiedź informatorki p. Marianny Szczepanik: jak tu nazwać, no, to mężczyzna niby? no, mężczyzna z Wośnik, no, nie wiem, jak to dalej można.

Gmina: Sieradz (gmina miejska).

Powiat: sieradzki.

Położenie: Woźniki od 1979 r. stanowią część miasta Sieradza, dołączone do niego wraz z innymi siedmioma podsieradzkimi miejscowościami, w związku z utworzeniem 1 VI 1975 r. – istniejącego do końca roku 1998 – województwa sieradzkiego ze stolicą w Sieradzu. Miejscowość leży w pradolinie rzeki Warty, w odległości ok. 3 kilometrów od jej prawego brzegu, w bezpośrednim sąsiedztwie rozległych nadwarciańskich łęgów, wykorzystywanych jako pastwiska. Nie tylko od czasów włączenia w obręb Sieradza wieś ma kształt wielodrożnicy (z ulicami: Błonie, Nadwarciańska, Obwodowa, Strażacka, Zacisze i Złota), mimo że nie jest ani wsią gminną (należy do gminy Sieradz), ani parafialną (należy do parafii Męka; zabudowa nieco mniejszej wsi parafialnej to typowa ulicówka).

Województwo: łódzkie

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa sieradzkiego.

Parafia (rzymskokatolicka): Męka (od 1979 r. w granicach administracyjnych Sieradza).

Powierzchnia wsi: 728 ha (dane uzyskane w Wydziale Geodezji Starostwa Powiatowego w Sieradzu).

Woźniki od 1979 roku należą administracyjnie do Sieradza, jednak położone na prawym brzegu rzeki, w dość dużej odległości od centrum miasta (Sieradz do włączenia w jego obręb wsi Męka i Woźniki był miastem lewobrzeżnym) zachowują odrębny charakter. Obecnie mieszkańcy rzadko jednak zajmują się wyłącznie rolnictwem, pracując poza gospodarstwem. Jest tu kilka zakładów usługowych i produkcyjnych, w tym znany w całej Polsce zakład obuwniczy Yuma. Rozwojowi miejscowości sprzyja przebiegające przez nią drogowe połączenie komunikacyjne: z Warszawą, Łodzią, Wrocławiem, Poznaniem, Koninem. W pobliskiej zaś Męce jest przystanek linii kolejowej o znaczeniu krajowym i międzynarodowym relacji: Łódź (Warszawa) – Sieradz – Kalisz – Ostrów Wielkopolski (Wrocław i Poznań). Obok dawnych zabudowań wiejskich znajdują się tu nowopowstające osiedla domków jednorodzinnych, ale w języku starszych mieszkańców dawnej wsi nadal występuje wiele cech gwarowych.

W opracowanym zbiorowo „Leksykonie miasta Sieradza” znajdują się hasła poświęcone zarówno wsi Woźniki, jak i wsi parafialnej, czyli Męce (Olejnik (red) 2006: 422-423 i 203-204). Obie wsie to wsie bardzo stare, a pierwsze o nich zapisy pochodzą z XV w. Woźniki to „wieś leżąca na prawym brzegu rzeki Warty, o kształcie wielodrożnym, w odległości 4 km od Sieradza. Od 8 XI 1979 r. na mocy rozporządzenia Ministra Administracji w granicach administracyjnych miasta Sieradza.” (Olejnik (red) 2006: 422). W tym samym roku „Męka została włączona do Sieradza i obecnie stanowi dzielnicę miasta.” (Olejnik (red) 2006: 204). W Woźnikach działa Ochotnicza Straż Pożarna, która powstała w 1919 r. „Od 1926 do 1939 r. działała spółdzielnia mleczarska „Woźniczanka”, która była pierwszą tego typu placówką w powiecie sieradzkim. (…) W okresie II Rzeczypospolitej wieś byłą znaną miejscowością letniskową, do której przybywali letnicy. Posiadała dogodne połączenia kursującymi co godzinę autobusami z Łodzią i Kaliszem. Działała tam 3-klasowa szkoła powszechna. Na początku lat trzydziestych w Woźnikach osiedlił się znany malarz Szczepan Andrzejewski, który założył tu Letnią Szkołę Malarstwa. (Olejnik (red) 2006: 423). Z kolei w Męce, wsi parafialnej jest drewniany kościół powstały w 1679 r., obmurowany cegłą nieco później, a rozbudowany w latach 1945-1958 . Obok kościoła rosną „cenne drzewa, wśród nich pomniki przyrody: tzw. dąb św. Wojciecha i jesion wyniosły.” (Olejnik (red.) 2006: 203). W miejscowości jest też Szkoła Podstawowa nr 8 w Sieradzu im. Janiny Majkowskiej, nauczycielki pracującej w szkole w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w., znanej m.in. z walki o ochronę przyrody, w tymi głębokiego żwirowiska, pozostałego po żwirowni, która działała tu w czasie II wojny światowej.
 
Literatura:
Stanisław Tadeusz Olejnik (red), 2006, Leksykon miasta Sieradza, Sieradz 2006.
 
Fotografie: Alina Kępińska

Wersja podstawowa
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS