Opis dialektów polskich | Dialekt małopolski | Orawa | Gwara regionu (wersja podstawowa) | Tekst 1

Tekst gwarowy — Podsarnie

Józef Kąś   

Opowiada Stefan Warciak

Urodzony w r. 1938.
Pochodzenie: chłopskie
Wykształcenie: podstawowe
 
 
 
 
 
 
 

Jakło sie rłobi maśnicki na rłobiynie masła i putnie


Informacja: jeśli nie możesz odsłuchać nagrania, skorzystaj ze wsparcia znajdującego się na stronie Adobe)


 
 
Musi na to być dłorłodne [drżewo] bez [synkouw], musi sie [pł|oscypadź na] …, jakło i [|na gounty], inło [w łobłok kouńcak] rouwnło, bło tło idzie na bedniaorki. Potym tło trżeba [płorżondnie] [wysusyć], [w|yheblować], noji [składać dłołokłoła, dło łokrongła], tak jakło wyziyrao ruła, inło maśnicka jes u góry w jednym kouńcu wonziyjsao, w drugiym znowu hrubsao, syrsao. [Daownło rłobiyli łobroncki], nabijali z drewna, zakładali jednło za drugie, a płote nastało [zelazło], tak zwanao łobroncka i tło nabijali na tło. [Maśnicka sie składao z bedniaorek]. Tyk bedniaorek, zaolezy, kielao ktou kciaoł [maśnicke], cy na dziesiynć litrów śmietany, cy na piynć, cy na trżi. Ktou chowaoł kłoze, tło mu wystarcyła i litrłowao maśnicka. No tło na ty bedniaorki trża było sesnaoście bedniaorek dłołokłoła. U spłodku były [syrse], a dło goury były [wonziyjse]. Dnło trża było piyknie zawontorować i [nabiłokronglutkie dnło], wycyrklować dłołokłoła, oberznóć. Potym dło maśnicki, cou sie wkładało z wiyrchu, to sie nazywało wiyrnicek. Tło było na [łodwrłotnao stroune] jakło maśnicka, ciynksym kouńcym dło maśnicki, a dło goury syrsym. Na tło [prżichłodziyło] [tyz] takie jakło spłodnie dnło i w tym była dziura, bło musiaoł być na spłodku kij, ze spłodku i, tło sie nazywała tłopłorka. Tak jakło daownło narciaorże mieli [tłopłorki]. Tło było łokrongłe i płowiertane dłołokłoła seś, siedym dziur, couby śmietane prżepuscało bez te tłopłorke. Na [wiyr prżichłodziyło taockło]. To było takie poułokrongłe, jak kieby przerznouł łobde na płoły. W tym była dziura i tło sie przetło nazywało taocko, bło [sie tłocyło maśnickom dłołokłoła] i masło sie schłodziyło w tyj maśnicce. A naojlepse na maśnicke tło było drewnło, cou [strżelouł pieron] [dło smyreka cy do jedle], bło gaodali, ze łokropnie [dłobrże] sie masło schłodzi na kupe z takiego drewna. Tak samło rłobiyło sie i putnie na włode, w tyn saom spłosoub, jakło i ty maśnicki. Ty putnie tło były nie łokrongłe, ba podługłowate, takie jak wanna, couby dłobrże pasowały kłoło nłogi niyś. Jedna bedniaorka była wyzsao, w ni była wywiertanao dziura, couby włozyć do nie palce i nłosić te włode. Nale na putnie tło ta juz nie musiało być takie, couby [pieron] strżelouł, ba inło couby nie było synkate, couby sie nie laoło kłoło tego.
 

Słowniczek do tekstu:
maśnicka - ‘drewniane naczynie do ręcznego wyrobu masła, wykonane z klepek, okrągłe, o kształcie ściętego stożka, średnicy podstawy ok. 25 cm i wysokości 60–70 cm’
poscypać – ‘rozłupać na części wiele kawałków drewna lub jeden kawałek na wiele części’
bedniárka – ‘klepka w naczyniu drewnianym’
ruła – ‘rura’
hruby – ‘gruby’
zawontorować – ‘osadzić dno naczynia w rowku (tj. wontorze), wyżłobionym w klepkach od strony wewnętrznej’
okronglućki – 'z nacechowaniem emocjonalnym: ogrągły’
wycyrklować – ‘wyrysować okrąg przy pomocy cyrkla’
wiyrnicek – ‘górna, zdejmowana część maśnicki, szersza u góry’
toporka – ‘w maśnicce: drążek zakończony kółkiem z wywierconymi otworami, poruszany pionowo w czasie robienia masła’
wiertać – ‘wiercić’
tácko – ‘wypukłe, drewniane kółko nakładane na toporkę w maśnicce, zabezpieczające przed wychlapywaniem się śmietany w czasie robienia masła’
łobda – ‘piłka do gry’
pieron – ‘piorun’
smyrek – ‘świerk’
putnia – ‘drewniane naczynie z bedniárek, o przekroju elipsowatym, z jednym uchem, służące do noszenia wody’
podługowaty – ‘mający wydłużony kształt; podłużny, wydłużony’
cóby – ‘aby, żeby’

 
« poprzedni artykuł   następny artykuł »
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS