Kaszubszczyzna
| 
Kultura materialna Kaszub
| 
Regionalny strój
Kultura ludowa - spis treści
Regionalny strój
autor: Małgorzata Klinkosz
Spis treści
Abecadło
Haft
Regionalny strój
Godła, symbole, wizerunki
Taniec
Garncarstwo
Plecionkarstwo
Rogarstwo
Muzea
Malarstwo
Rzeźba
Bursztyniarstwo
Architektura
Tkactwo
Strona 4 z 15
poprzednia
następna
damski
Obecny regionalny strój kaszubski nie odzwierciedla w pełni swego pierwowzoru. Rozpowszechnienie tkactwa i wyposażenie w krosna domostw pozwoliło na szybką obróbkę wełny i lnu. Na takich tkaninach haftowano wzory i ozdabiano je wstążkami. Autentyczny wzorzec nie przetrwał. Dziś, regionalny świąteczny strój kaszubski dla kobiet składa się ze sznurowanego uszytego z aksamitu lub sukna serdaka, wyszywanego złotą lub srebrną nicią, a gdy takich brakuje żółtą, imitująca złoto lub białą zastępującą srebro. Biała haftowana koszula ‘kòszla’ kładziona jest pod serdak, dekolt w postaci stójki, wykańczana haftem płaskim, najczęściej w kształcie ząbków, z bufiastymi rękawkami zebranymi w mankiety. Dziewczęta na głowę wkładają wianek ‘wianuszk’, a panie haftowany złotogłowiem czepiec ‘czepc’. Gładka spódnica ‘czitel’ sięgającą za kolana, może występować w różnych kolorach: żółtym, czerwonym, niebieskim, granatowym, zielonym lub brązowym, bywa marszczona lub układana z dużej ilości materiału. Starsze pokolenie kobiet wspomina rozkładanie materiału na uszycie takiej spódnicy na klepisku w stodole. Dół spódnicy zdobią dwa szersze lub trzy węższe czarne pasy. Na nią upina się lub wiąże fartuszek ‘szërtuch’ w dole haftowany w kaszubskie wzory o roślinnych motywach, a pod nią zakłada się halkę ‘spódnik’, a pod nią pantalony ‘spòdné buksë’. Nogi przykrywają białe pończochy ‘stréfle’ i trzewiki na podwyższonym obcasie, zwykle czarne, zapinane na pasek. Całości dopełnia wstążka wisząca z tyłu czepca lub wianka lub z przodu, na dekolcie, biżuteria w postaci bursztynowych korali.
męski
Podstawę stroju męskiego stanowiła biała koszula z bufiastymi, suto marszczonymi rękawami zebranymi w mankiet, nierzadko haftowana tradycyjnymi motywami roślinnymi, szczególnie na kołnierzyku. Gdzieniegdzie na Kaszubach można jeszcze spotkać wiązaną pod kołnierzykiem czerwoną lub żółtą wstążkę. Długi, ciemnoniebieski, sięgający przed kolana kabat ‘ wãps’, bez rękawów, przykrywa kamizelkę ‘liwk’, a ta kryje koszulę. Wykonywany był niegdyś z wełny, bogato zdobiony czerwoną i złotą nicią, często podbijany czerwonym lub białym suknem. Wyłogi i mankiety oraz fałdy były obowiązkowe w kroju, a całości dopełniały skórzane guziki. Dziś rzadziej spotyka się bogato zdobione kabaty. Białe, szerokie i swobodne parciane spodnie ‘bùksë’ nie mają wzorów. Wsadza się je w wysokie czarne buty ‘skòrznie’. Ważnym elementem stroju jest filcowy kapelusz ‘czôpk’ w czarnym kolorze, latem często zastępowany tańszym, słomkowym, nierzadko przepasany czerwoną wstążką.
Start
Wprowadzenie
Podstawy dialektologii
Opis dialektów polskich
Kaszubszczyzna
Kultura ludowa
Leksykon terminów
Leksykon kaszubski
Autorzy
Mapa serwisu
Literatura
ISBN: 978-83-62844-10-4
© by Authors.
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie:
ITKS