Leksykon kaszubski

autor: Jerzy Treder, redakcja i digitalizacja: Małgorzata Klinkosz

 

SAMOGŁOSKI WSTAWNE W KASZUBSZCZYŹNIE (kasz. wstôwióné samòzwãczi) in. wtórny wokalizm zachodzi – zwykle w postaci ë, wyjątkowo i, u, np. łiza – w grupach spółgłoskowych z r, rz, l, ł, n, ń, wykazując alternację ë : f (nie ma nic wspólnego z ® jerami), np. bërnąc (pn.)║ brënąc (pn.)║ brnąc (śr., pd.) bërwiô║ brëwiô, błozëno║ błozno, bùlëwiskò║ bùlwiskò, dërdza║ drëdza, gërzmi║ grzëmi : grzmi; këlnã║ klënã : kląc; pëlwac║ plëwac itd., często wyzyskiwany m.in. w poezji, zwł. zrzeszeńców, np. Bërda, dërżący, sklëniałe (S. Bieszk), rëwią : krëwią (J. Trepczyk), rzadko J. Rompski, np. skrëwawił, i A. Labuda, np. zadërżi, rzadziej w poezji młodokaszuby L. Heykego, np. skleni, zadergo obok drgo, ale nierzadkie w Remusie A. Majkowskiego, np. brzemjeje, okrewavjił, też redzevjeje, sreberno .