Mapa serwisu | Łososina Górna

Dzieje wsi Łososina Górna

Halina Karaś   

Łososina Górna to stara wieś z okresu średniowiecza, która jeszcze po II wojnie światowej była wsią położoną k. 5 km od Limanowej. Obecnie część Łososiny jest dzielnicą Limanowej, a część pozostała jako odrębna wieś.

Nazwa wsi pochodzi od nazwy rzeki Łososina, lewego dopływu Dunajca. Utworzona została przyrostkiem -ina od wyrazu pospolitego łosoś, a więc oznaczała rzekę obfitującą w łososie. Nazwę odnotowano w dokumentach źródłowych już na początku XIV wieku w postaci: Lossosina (1325-27), Łososina (1333). Wszystkie kolejne zapisy z następnych stuleci potwierdzają tę samą postać nazwy, różnią się tylko sposobem zapisu  (np. Losschosina (1435), Loszoszyna (1440), Loszossina (1442), Lososina (1530) itd.  W XV-XVI w. w dokumentach pojawiły się człony rozróżniające dwie części wsi: łac. inferior ('niższy', tj. tu 'dolny') i łac. superior ('wyższy', tu: 'górny'), które w XVIII wieku zostały zastąpione członami: Dolna - Górna   (Łososina). Były to już odrębne wsie.

Początki Łososiny Górnej są więc takie same jak Łososiny Dolnej i sięgają XIV wieku. Wiążą się z działalnością rycerskiego rodu Krzywaśny, protoplastów Lubomirskich, i Stadnickich. Za czasów Jana Długosza wieś należała do Słupskich.

W dobie reformacji wieś stała się siedzibą arian, którzy urządzili nawet w miejscowym kościele zbór. Zwolennikami Braci Polskich byli członkowie mieszkającej tu w XVII wieku rodziny Rupniowskich. Szczególnie wyróżnił się Joachim Łukasz Rupniowski – poeta barokowy piastujący wysokie funkcje w hierarchii ariańskiej.

Podczas rabacji galicyjskiej w 1846 r. chłopi splądrowali i zniszczyli łososiński dwór, którego właściciel ledwo uszedł z życiem. Pod koniec XIX wieku mieszkało tu ok. 350 mieszkańców wyznania rzymskokatolickiego i 90 żydów.

W 1929 r. założona tu została szkółka agrarna (pierwsza w Polsce tzw. Górska Szkoła Rolnicza), która istniała do 1952 r.

 

    Źródła:

http://przewodnik.onet.pl/1128,2180,1065934,artykulr.html

Nazwy miejscowe Polski. Historia. Pochodzenie. Zmiany, pod red. K. Rymuta, t. VI, Kraków 2005, s. 371.  

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i krajów słowiańskich, red. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, t. 1-14 z uzupełnieniami, Warszawa 1902

 

 
« poprzedni artykuł   następny artykuł »
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS