Mapa serwisu | Słowniczek

Słowniczek wybranych wyrazów gwarowych — Spławie

Błażej Osowski   
Akuratny ‘porządny, dokładny, staranny’

Baba jaga ‘ćma’

Babol ‘zaschła wydzielina w nosie’

Babrać się ‘brudzić się’

Bajtlować ‘gadać, plotkować’

Baśka ‘pałka wodna’

Bazie ‘kotki wierzby’

Bąbać ‘uderzać, walić’

Bebłać ‘babrać się w brudnej wodzie’

Berbelucha ‘wódka gorszego gatunku’

Beretka ‘beret’

Biba, bibka ‘impreza’

Blubrać, blybrać ‘mówić niewyraźnie, podnosem’

Bojączka ‘ktoś bojaźliwy, tchórzliwy’

Brachol ‘brat’

Brawędzić ‘gadać, marudzić’

Brendka ‘denaturat’

Bręczeć ‘marudzić, zrzędzić’

Bręczenie ‘marudzenie, zrzędzenie’

Brękot ‘maruda, zrzęda’

Bryle ‘okulary’

Bubek ‘walet (w kartach)’

Bucha ‘kurtka’ lub coć w jej funkcji

Burzowiny ‘piana’

Być po jednych pieniądzach ‘tyle samo warci’

Bździągwa negatywnie o kobiecie

Cień r.ż. ‘cień’

Chabas ‘mięso złej jakości’

Chachmęcić ‘kręcić, mataczyć’

Chachoł, chachły ‘kark, miejsce na karku’

Chaps ‘kęs’

Chapsnąć ‘ukąsić, ugryźć’

Chichrać się ‘śmiać się’

Chrabęścić ‘szeleścić’

Churchlać ‘kaszleć’

Churchlok ‘ktoś kaszlący’

Chycać ‘skakać’

Ciągiem, cięgiem ‘ciągle’

Ciećkać się ‘rozpieszczać poprzez dziecinne zachowanie’

Ciepnąć ‘rzucić’

Ciota ‘ćma’ ‘czarownica’

Ciotować ‘rzucać urok’

Ckni się komuś ‘ktoś tęskni’

Córa ‘córka’

Cug ‘przeciąg’

Cukrówka ‘gatunek ptaka’

Czarnina ‘czernina’

Czekać za kimś ‘czekać na kogoś’

Czerwo ‘kier’

Czerwienny ‘kierowy’

Ćma ‘ciemność’

Ćmik ‘papieros’

Ćmok ‘tępak, niezdara’

Ćwok ‘tępak, niezdara,

Dłuży się komuś ‘nudzi się komuś’

Dodawać sobie ‘wywyższać się’

Do góry ‘na górę, w górę, na górze, w górze’

Doobkoła ‘dookoła’

Dostać na głowę ‘zwariować’

Dostać wilka ‘przeziębić się od siedzenia na zimnym’

Drabka ‘drabina’

Drzeć kalafę ‘krzyczeć, wrzeszczeć’

Drzeć jak stare gacie ‘krzyczeć, wrzeszczeć’

Dudlać ‘pić łapczywie’

Duchota ‘gorące i wilgotne powietrze’

Duźdać ‘gnieść, miętosić’

Dydkać ‘ssać’

Dylać ‘tańczyć’

Dziabać ‘pracować dziabką, haczką’

Dziabka ‘motyka’

Dziamdziowaty ‘o kimś nieporadnym’

Fafoły ‘męty, paprochy’

Fest ‘dużo, bardzo, mocno’ fest padało

Fleja ‘flejtuch’

Furgać ‘fruwać i trzepotać skrzydłami’

Futer ‘pożywienie, pasza’

Futrować ‘karmić zwierzęta gospodarskie’

Gable ‘widły do ziemniaków’

Gajor ‘gąsior’

Galarepa ‘kalarepa’

Galoty ‘majtki’

Gapa ‘wrona’

Garować ‘spać’

Gelejza ‘łamaga, oferma’

Giglać ‘łaskotać’

Gilgotki ‘łaskotki’

Gira ‘noga’

Glaca ‘łysa głowa’

Glajda ‘błoto’, ‘osoba nieporządna, brudna’

Glajdowaty ‘mazisty’

Glizda ‘glista’ ‘dżdżownica’

Glut ‘zaschła wydzielina w nosie’

Głabnąć ‘chwycić, brać coś łapczywie’

Głupoty ‘głupstwa, bzdury’

Gorąc ‘upał’

Grymasy ‘widły do ziemniaków’

Groch ‘fasola’

Gryzdolić ‘bazgrolić’

Guła ‘indyczka’, ‘o osobie niezdarnej, ciamajdowatej’

Gzik ‘twarożek z cebulą, szczypiorkiem i przyprawami’

Gzub ‘małe dziecko, najczęściej chłopiec’

Haczka ‘motyka’

Hakać ‘pielić przy pomocy haczki’

Hajcować ‘palić w piecu’

Hajtnąć się ‘wziąć ślub’

Heklować ‘szydełkować’

Hela ‘wóz ze skrzynią do przewozu węgla, ziemniaków’

Huźdać się ‘huśtać się’

Huźdawka ‘huśtawka’

Idź w pyry ‘idź sobie’

Ikry ‘łydki’

Ino ‘tylko’

Jachać ‘jechać’

Jadaczka ‘gęba’

Jadaka ‘gęba’

Japa ‘gęba’

Jeżdżać ‘jeździć’

Kalafa ‘geba’

Kalafa się komuś drze ‘komuś się chce spać’

Kałmuk ‘łakomczuch’

Kałdón ‘duży brzuch’

Kanciaty ‘kanciasty’

Kanoldy ‘cukierki mleczne’

Katana ‘kurtka’

Kawałek ‘kromka chleba’

Kielczyć się ‘śmiać się’

Kielczyć się jak głupi do sera ‘głupio się śmiać’

Kletuśnica ‘plotkara’

Kluk ‘nos’

Klunkry ‘graty, rupiecie, niepotrzebne drobiazgi’

Knyp ‘nóż’

Knypek ‘mały nóż’

Kolebać ‘kołysać’

Kopystka ‘drewniana łyżka lub łopatka do mieszania potraw’

Korbol ‘dynia’

Kromka ‘początkowy lub końcowy kawałek chleba’

Krychać ‘rozdrabniać, rozcierać’

Krychane pyry ‘roztarte ziemniaki (puree)’

Kukać ‘zaglądać’

Kusić po nocach ‘zajmować się czymś po nocach’

Kwirlejka, kwyrlejka ‘mątewka’

Laczki ‘domowe kapcie’

Leberka ‘pasztetówka’

Lelać się ‘rozpieszczać dziecko’

Leżanka

Lofer ‘ktoś, kto lubi się włóczyć’

Lofrować ‘włóczyć się, wałęsać się’

Lofry ‘włóczenie się, wałęsanie się’

Luj ‘łobuz, chuligan’

Lujnąć ‘uderzyć’ ‘nagle lunąć (o deszczu)’

Lumpy ‘ubranie, odzież, ciuchy’

Łabuzie ‘tatarak’

Łe ‘o!’

Łe tam ‘nic to!’

Łęgol ‘osoba wysoka’

Macha ‘twarz’

Machniom mówi się tak przy zamianie, wymianie czegoś

Majeranka r.ż. ‘majeranek’

Manto ‘lanie’

Marać ‘szukać’

Mojtać, majtać ‘kręcić, mylić’ ‘mieszać, kiwać’

Maźnąć ‘uderzyć, pomazać’

Mączyty ‘mączysty’

Mędzić ‘ględzić, zrzędzić, marudzić’

Miałkot ‘beksa’

Miałkotać ‘popłakiwac’

Miągwa ‘osoba płaczliwa, marudząca’

Mieć coś z deklem ‘być niespełna rozumu’

Mieć wypite ‘być pod wpływem alkoholu’

Miętolić ‘miętosić, gnieść’

Modra kapusta ‘czerwona kapusta’

Moręgowaty ‘szary’

Motylica ‘ćma’

Mrzygłód ‘niejadek’

Mus ‘konieczność’

Nababrać ‘nabrudzić’

Nabąbać ‘dużo naładować’

Nabąbać się ‘upić się, opić się’ ‘naburmuszyć się’

Nabąbany ‘naburmaszony’

Naćpać ‘nawrzucać’

Na kocią łapę ‘żyć bez ślubu’

Na krechę ‘na kredyt’

Na szagę ‘na ukos, na skróty’

Nicpoty ‘niegrzeczny, nieposłuszny’

Nie rób mi szydery ‘nie rób mi wstydy’

Nie słuchać się ‘nie być posłusznym’

Nieusłuchaniec ‘dziecko nieposłuszne, które nie słucha’

Nieusłuchany ‘nieposłuszny’

No nie – używane na końcu zdania, jako potwierdzenie, dla podtrzymania kontaktu z rozmówcą

Nygol ‘leń, nierób’

Nygolić się ‘lenić się, migać się od pracy’

Nyrol ‘leń, nierób’

Obachutać ‘opatulić, ubrać się bardzo ciepło’

Obachutany ‘opatulony’

Obśrupany ‘wyszczerbiony, odrapany’

Odbeknąć ‘odbić się komuś’

Odkluczyć ‘otworzyć drzwi kluczem’

Odpicować się ‘wystroić się’

Odsztyftować się ‘wystroić się’

Pajda ‘gruby kawał chleba’

Papróchy ‘małe zanieczyszczenia’

Parówa ‘gorące i wilgotne powietrze’

Pener ‘człowiek z marginesu’

Penerstwo ‘margines społeczny’

Peplać ‘mówić niedorzecznie lub niezrozumiale’

Pierdolić ‘gadać głupoty’

Pierdoły ‘plotki, głupoty’

Pierduśnica ‘plotkara’

Pierdy ‘plotki’

Piskwa ‘beksa’

Plyndze ‘placki ziemniaczane’

Polewka ‘zupa podobna do żuru’

Pora ‘por’

Poruta ‘kompromitacja’

Porwać ‘ukraść’

Potaśtany ‘poczochrany’

Pozbadnąć ‘opanować kogoś, podporządkować kogoś komuś’

Przebrać ‘zwichnąć, nadwerężyć’

Przebrany ‘nadwerężony’

Przekluczyć ‘zamknąć na klucz’

Przesmradzać ‘wybrzydzać’

Przytachać ‘przytaszczyć’

Przytaśtać ‘przynieść, przyciągnąć’

Przyzolić ‘uderzyć kogoś, np. w twarz’

Psiutek ‘piesek’

Pytać się komuś ‘pytać się kogoś’

Puszwa ‘kobieta zarozumiała, złośliwa’

Rant ‘brzeg, kraj czegoś’

Robić łóżko ‘ścielić łóżko’

Rojber ‘łobuziak, nicpoń, urwis’

Rotunda ‘kobieta gruba’

Rozchodzi się o coś ‘chodzi o coś’

Rozgogolić się ‘ubrać się lekko, porozpinać się’

Rozgogolony ‘rozchełstany’

Rozkokosić się ‘rozochocić się’

Rozmemłany ‘rozchełstany’

Rykwa ‘beksa’

Rypnąć ‘uderzyć, rzucić’

Selera ‘seler’

Siora ‘siostra’

Siurać ‘oddawać mocz’

Smaka ‘smak’

Spadywać ‘spadać’

Statki ‘naczynia kuchenne’

Stęchnąć (się) ‘stężeć’

Strugać ‘obierać’

Stryknąć się ‘zderzyć się’

Sypialka ‘sypialnia’

Szagówki ‘kluski ukośnie krojone, kopytka’

Szajba ‘bzik’

Szajba ci odbija ‘mieć bzika’

Szajbnięty ‘zwariowany’

Szalczany ‘karowy’

Szalek ‘karo’

Szkita ‘noga’

Szmaja, szmania ‘mańkut’

Szmerać ‘szeleścić’

Sznyt(k)a ‘kawałek chleba’

Szperka ‘wędzona słonina’

Sztrykować ‘robić na drutach’

Szudrać się ‘drapać się’

Szuszwol ‘brudas, obdartus’

Szwamka ‘myjka, gąbka’

Szypa ‘łopata, szufla’

Ścielenie ‘słanie łóżka’

Ścielić ‘słać’

Ślamkreda ‘farba kredowa’

Ślipia ‘oczy’

Ślizgi ‘śliski’

Śpik ‘skroń’

Taśtać ‘nieść, dźwigać, ciągnąć’

Tąpać ‘pukać, uderzać’

Tuk ‘ktoś tępy, nierozgarnięty’

Tytka ‘torebka papierowa’

Ubzdryngolić się ‘upić się’

Uhajtnąć się ‘uciąć się, skaleczyć’

Ukarknąć ‘zmarznąć’

Unorać się ‘ubrudzić się’

Unorany ‘ubrudzony’

Upypłać się ‘ubrudzić się’

Upypłany ‘ubrudzony’

Uszuszwolić się ‘pobrudzić się’

Waserwaga ‘poziomica’

Weka ‘zaprawy’

Wilgny ‘wilgotny’

Wino ‘pik’

Wiukać ‘czkać, odbijać się po jedzeniu’

Wknaić się ‘wcisnąć się’

Wodnity ‘wodnisty’

Wykopyrtnąć się ‘przewrócić się’

Wyprysnąć

Wyro ‘łózko’

Wprysnąć

Wuja ‘wuj’

Wydydkać ‘wyssać’

Wygnajewo ‘przedmieście, bezludzie’

Wygogolić się ‘ ubrać się lekko’

Wysztafirować się ‘ubrać się przesadnie’

Wżenić się w interes ‘ożenić się z córką właściciela przedsiębiorstwa’

Zachachmęcić ‘mataczyć’

Zaglądnąć ‘zajrzeć’

Zakluczyć ‘zamknąć na klucz’

Za kogo ‘jako kto’

Zaś ‘potem’

Zaścielić ‘zasłać’

Zaścielony ‘zasłany’

Zatrzasnąć ‘zabić’

Zgęziały ‘zmarznięty’

Zmielić ‘zemleć’

Zyzol ‘osoba zezowata’

Zacierka ‘zupa mleczna z kluskami’ Zagibać ‘ukraść’

Zdżaźnić się ‘zdenerwować się’

Zimne nogi ‘galareta z mięsa’

Żołędź ‘trefl’ ‘owoc dębu’

Żybura ‘brudna, mętna ciecz’

 
« poprzedni artykuł   następny artykuł »
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS