Opis dialektów polskich | Dialekt małopolski | Krakowiacy wschodni | Historia regionu | Zalipie

Dzieje wsi Zalipie

Izabela Stąpor   

Wieś Zalipie leży w rozległych starorzeczach Dunajca na terenie północno-zachodniej części Powiśla Dąbrowskiego. Tereny te niegdyś porastała rozległa Puszcza Sandomierska z przewagą drzewostanu dębowego, grabowego i lipowego. Od lipy pochodzi nazwa miejscowości. Jeszcze w XVIII wieku funkcjonowała nazwa Lipie i określała przysiółek osady Podlipie. Obie miejscowości należały wówczas do parafii Gręboszów (w wieku XIII istniała w tej wsi parafia, pierwsza zachowana o niej wzmianka pochodzi z 1326 roku).

Jak podają dane historyczne, osada powstała dość późno, (prawdopodobnie ze względu na częste i niespodziewane wylewy Dunajca), mimo że prawym brzegiem rzeki wiódł szlak handlowy od traktu węgierskiego (droga od Wojnicza przez Żabno do Korczyna). Szlakiem tym często podróżował król Władysław Jagiełło i dlatego też ten gościniec tarnowski nazywano często drogą Jagiełły.

Pierwszą kaplicę mszalną zbudowano w Zalipiu przed 1912 rokiem, a w 1925 roku została erygowana we wsi parafia pod wezwaniem Świętego Józefa Oblubieńca NMP.

W XVIII wieku przez tereny Powiśla Dąbrowskiego przechodziły wielokrotnie wojska szwedzkie i zniszczyli wiele domostw. W okresie powstania listopadowego przez te ziemie przemycano żywność i broń z Galicji, a w 1863 roku przybywali tutaj uciekinierzy z Królestwa Polskiego po powstaniu listopadowym.

Pod koniec XIX wieku na Powiślu Dąbrowskim rozpowszechniła się tradycja malowania sprzętów domowych. W Zalipiu jednak malowidłami ozdabiano nie tylko narzędzia, ale również całe zagrody, płoty i studnie. Dzięki temu wieś zyskała miano malowanej wsi.

 
« poprzedni artykuł   następny artykuł »
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS