Opis dialektów polskich | Dialekt małopolski | Lasowiacy | Kultura ludowa (wersja podstawowa) | Kuchnia regionalna (lasowiacy)

Kultura ludowa

Izabela Stąpor   
Spis treści
Wstęp
Strój ludowy
Kuchnia regionalna
Dom i jego
wyposażenie
Praca na wsi
Wierzenia, obrzędy,
zwyczaje
Twórczość ludowa

 

Kuchnia regionalna

 

Kuchnia lasowska była oparta na produktach, które ludność mogła wyprodukować sama (ziemniaki, zboże, kasze, sery, warzywa) lub zdobyć w okolicznych lasach (jagody, maliny, grzyby i zioła).


Informacja: jeśli nie możesz odsłuchać nagrania, skorzystaj ze wsparcia znajdującego się na stronie Adobe)

Chleb pieczono samodzielnie (na liściach chrzanowych).


Informacja: jeśli nie możesz odsłuchać nagrania, skorzystaj ze wsparcia znajdującego się na stronie Adobe)

Do częstych i lubianych przez dzieci należały placki zwane podpłomykami. W domu robiono masło i sery.

Najpopularniejsze i najczęstsze były proste potrawy przyrządzane na bazie ziemniaków, kasz (tatarczanej, jaglanej, jęczmiennej). Do ważnych składników należała również kapusta (jedzona "na słodko" i "na kwaśno"), którą gotowano z fasolą, grochem, grzybami, kaszą, mięsem, ziemniakami lub z ciastem. Najbardziej znanymi potrawami regionalnymi są: kapusta z grochem i kaszą jęczmienną, kapuśniaczki (drożdżowe bułki z kapustą), gołąbki z kaszą tatarczaną lub pęcakiem i grzybami, mieloki z mięsa i kapusty, pierogi z kapustą i grzybami.

Drugim podstawowym składnikiem dań lasowskich były ziemniaki (podawane z mlekiem, rosołem, maślanką, barszczem). Do typowych dań z tego regionu należy kapusta ziemniaczana (źmiocano), potrawa z kiszonych, zakwaszanych ziemniaków z dodatkiem fasoli i omasty ze sloniny ze skwarkami. Podawano ją z chlebem i jajkami gotowanymi na twardo. Inne potrawy z ziemniaków to: tzw. kacapoły – kluski z tartych ziemniaków, placki ziemniaczane, knedle i kopytka.

Do ciekawych wypieków regionalnych należy ciasto drożdżowe z kaszą, zwane również pierogiem z kaszą.

Przepis Pani Heleny Kułagi z Jamnicy:


Informacja: jeśli nie możesz odsłuchać nagrania, skorzystaj ze wsparcia znajdującego się na stronie Adobe)

Najsomprzót robi sie ciasto drozdzowe, przesiwo sie monke, drozdze sie rosciro z cukrem, zeby dobze były wyrobione. Potem dodaje sie trosecke monki, stawio sie na piec, zeby to wyrosło ten roscyn. Jak ten roscyn wyrośnie, to sie tedy dodaje reste monki, jajka sie ubijo i sie daje. Daje sie tak: na kilo monki to sie daje no tak piejć jojek, to sie daje ctery zółtka i jedno całe jajo. I to sie wsysko ubijo, dodaje sie tego cukru, soli, jakiś tam zapach moze być, to sie wsysko wyrobio i to ciasto se rośnie. A w tym casie gotujewa kase. Kasa sie musi ługotować, musi być tako sypko kasa, ale musi być ugotoweno. Bierze sie potem syr, miele sie przez masynke, zeby ten syr był taki miałki, taki jak na serowiec, no i to sie potem wsysko razem łuciero, łumieso sie, łuciero  sie, dodo sie trosecke masła do tego jesce, no i potem sie, to drozdzowe ciasto sie wykłado na stolnice, 'wałkuje sie i ten, te kase z tym syerem rościoro sie po tym cieście, owijo sie takie w koło, owijo sie taki pierozek i ten pierozek sie smaruje jesce jojkiem po wischu. No i to jesce chwile stoi, zeby to urosło. A jak to urosnie to potem łup go do pieca. I to tak se siedzi z godzine w tym piecu, a potem sie 'wyciongo no i sie wystudzi bo..., ale to długo musi studzić sie, bo to kasa to ta bardzo długo stygnie. No i piróg gotowy.

W trakcie wesela w północno-wschodniej części puszczy pieczono korowol, korowolj, korowoj. Było to okrągłe i wysokie ciasto drożdżowe pieczone przez starościnę. Wierzch ciasta był bogato zdobiony gęsimi piórami, gałązkami bukszpanu i różnymi ozdobami wykonywanymi z ciasta.



 
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS