Opis dialektów polskich | Dialekt mazowiecki | Suwalszczyzna | Historia regionu | Dzieje wsi (Pomiany)
 
Monika Kresa
Pomiany
Dzieje wsi
 
Wieś Pomiany liczy blisko 280 mieszkańców. Położona jest w gminie Bargłów Kościelny, w południowo-zachodniej części powiatu augustowskiego.
Środowisko naturalne jest niezwykle zróżnicowane, największą powierzchnię zajmują grunty rolne – 48%, kompleksy leśne – 14,2%, wodne zaś – 5,3%.
Historia wsi i gminy pokazuje, że tereny te były niejednolite pod względem etnicznym. Legenda głosi, że w XIV wieku na te tereny przybyli bartnicy z Wilna i postanowili się tu osiedlić. Wieś Bargłowo powstała w roku 1532 i została założona przez Macieja Srebowskiego z Mazowsza na polecenie Jana Radziwiła. 6 października 1544 roku, w Brześciu król Zygmunt August wystawił przywilej fundacyjny dla kościoła w Bargłowie pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i Wszystkich Świętych.Zygmunt August – fundator bargłowskiej parafii W 1569 roku, na mocy Unii Lubelskiej Bargłów przeszedł z Wielkiego Księstwa Litewskiego do Korony polskiej.
Ziemią bargłowską władali Radziwiłłowie, ale po bezpotomnej śmierci Jana Radziwiłła tereny te przeszły w ręce króla Zygmunta Augusta.
Okolice Pomian, podobnie jak Augustowskie i cała Suwalszczyzna, znacznie ucierpiały podczas wojen polsko-szwedzkich. Doszczętnie spłonął między innymi kościół w Bargłowie, a ludność wsi zmniejszyła się niemal o 97% – Bargłów zniknął zatem z powierzchni ziemi.
Po przyłączeniu tych ziem do Korony rozpoczął się silny rozwój Pomian – powstawały liczne folwarki, pojawiła się ludność napływowa – zwłaszcza z Mazowsza.
Podczas potopu szwedzkiego Pomiany zostały bardzo zniszczone. Do zdziesiątkowania miejscowej ludności przyczyniły się znacznie pomory i epidemie.
W 1795 ziemie bargłowskie przeszły pod panowanie Prus. W 1807 roku Bargłów znalazł sie w granicach Księstwa Warszawskiego. Przemarsze wojsk polskich i francuskich były przyczyną wielu strat i zniszczeń. Napoleon BonaparteCały kraj przeżywał wielki kryzys gospodarczy. W roku 1812 przez Bargłów przemaszerowały oddziały Wielkiej Armii maszerującej na Moskwę. Po pół roku tą samą drogą wracały niedobitki tego wojska. W nocy z 8 na 9 grudnia przez Bargłów przejeżdżał sam cesarz Napoleon Bonaparte. Po Kongresie Wiedeńskim Bargłów, a wraz z nim Pomiany, znalazły się w granicach Królestwa Polskiego. Po uwłaszczeniu chłopów w 1865 roku skonfiskowano ziemie parafialne, które przeszły na własność miejscowych chłopów.
W połowie 1915 roku Pomiany znalazły się pod okupacją niemiecką, która trwała tu aż do roku 1919. W lipcu tego roku ziemie powiatu augustowskiego przyznane zostały Polsce.
W dwudziestoleciu międzywojennym w Bargłowie założono Spółdzielnię Mleczarską, Ochotniczą Straż Pożarną, Kasę Zapomogowo – Pożyczkową i Spółdzielnię Spożywców. Funkcjonował młyn, kuźnia, zakład krawiecki i szewc. Bargłów był jedną z najdynamiczniej rozwijających się gmin w okolicy.
We wrześniu 1939 roku Pomiany znalazły się pod okupacją sowiecką – do roku 1941 na terenie gminy Bargłów miały miejsce trzy wywózki na Syberię. W roku 1941 Pomiany znalazły się pod okupacją sowiecką.
Po wojnie Pomiany pozostały w granicach gminy Bargłów Kościelny.
 
Źródła:
Informacje zebrane przez Magdalenę Mojską i Julię Kłoczko
http://www.barglow.dt.pl/2/
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS