Opis dialektów polskich | Dialekt śląski | Dialekt wczoraj i dziś | Pierwotne granice wewnątrzetniczne

Dialekt śląski wczoraj i dziś

Izabela Winiarska   
Spis treści
Dialekt śląski wczoraj i dziś
Pierwotne granice śląskiego regionu
Przedsłowiańscy mieszkańcy Śląska
Plemiona słowiańskie
w okresie przedpiastowskim
Pierwotne granice wewnątrzetniczne
Pochodzenie nazwy Śląsk
Śląsk jako kraina historyczna.
Polityczne granice Śląska.
Powstanie podregionów
Osadnictwo na Śląsku
Kultura literacka na Śląsku w języku polskim
Języki urzędowe na Śląsku. Uwagi
Spory o status śląszczyzny

Pierwotne granice wewnątrzetniczne

Wododziały między Baryczą (dopływem Odry) i Obrą (dopływem Warty) w naturalny sposób oddzielały Śląsk od Wielkopolski. Granica między Śląskiem a Wielkopolską była nieostra, naturalne przeszkody łatwe do przekroczenia, stąd – zdaniem archeologów – prowadzona była akcja kolonizacyjna przez pierwszych Piastów z kolebki ich państwa. Podobną ekspansję terytorialną widać w okresie wczesnopiastowskim ze Śląska w kierunku wschodnim. Pierwotnie dział wodny między Odrą a Wisłą, stanowił granicę wewnętrzną między Śląskiem a Małopolską. Wspierał ją próg Jury Krakowsko-Częstochowskiej z gęstymi lasami. Jednak wraz z rozwojem cywilizacyjnym lasy przestawały być barierami. Zdaniem części archeologów szeroki pas terenów niezasiedlonych obejmował początkowo na północy część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, w strefie środkowej – całą Wyżynę Śląską, w południowej prawobrzeże Wisły. Ziemie te oddzielały zwarte i udokumentowane archeologicznie osadnictwo kojarzone z tzw. Wiślanami od siedzib Opolan (nad Odrą i na zachód od niej) i Golęszyców (nad górną Odrą, Opawą, Olzą i górną Wisłą). Niekiedy obszar ten określa się jako „teren międzyplemienny”, pogranicze wiślańsko-opolańsko-golęszyckie, (niezasiedlone aż do X-XI wiek) lub po prostu pogranicze śląsko-małopolskie.

 
następny artykuł »
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS