Opis dialektów polskich | Dialekt wielkopolski | Wielkopolska północna | Historia regionu | Dzieje wsi (Krzyszczewo)

 

Dzieje wsi - Krzyszczewo

Justyna Kobus

Krzyszcczewo to niewielka wieś, o której trudno odszukać szczegółowe i wyczerpujące dane historyczne. W latach 1904–1918 wieś nosiła nazwę niemiecką Kreuztal. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego (http://pl.wikipedia.org/wiki/Krzyszczewo).

               Najstarsze udokumentowane informacje zdają się sięgać roku 1798 – nazwa wsi wymieniana jest w dokumentach jako przynależąca do franciszkańskiego klasztoru żeńskiego w Gnieźnie (Übernahme und Übergabe der zum Franciskaner Nonnenkloster in Gnesen gehörigen Güter: Vorwerk und Dorf Piekary, Dienstdorf Zerniki, ein Theil der gnesenschen Vorstadt Zaiezierze genannt, Zinsdorf Krzyszczewo, Zinsdorf Miniszewo) (http://szukajwarchiwach.pl).

W elektronicznej bazie Archiwum Urzędu Stanu Cywilnego w Gnieźnie odnajdujemy: Karte von Krzyszczewo im Kreise Gnesen 1839–1840, Grundsteuer Veranlagung und Unterverteilung in der Gemarkung Gemeinde Krzyszczewo 1862–1864, Grund und Gebäudesteuerverwaltung Fortschreibung Gemeinde Krzyszczewo 1866– 1875, mapa obszaru gminy Krzyszczewo Gemarkung Krzyszczewo (Krenztal) Auszug aus der Gemarkungskarte 1868–1868, Gebäudesteuerverwaltung Gemeinde Krzyszczewo 1870–1880, Grund und Gebäudesteuerverwaltung Fortschreibung Gemeinde Krzyszczewo 1876-1893, Rentenkataster von der Gemeinde Krzyszczewo, powiat Gniezno 1882–1918,  matrykułę sumaryczną gromady Kreuztal [Krzyszczewo] za lata 1895–1938, akta budowy dróg w obrębie gminy Krzyszczewo 1901–1917, pisaną w językach niemieckim i polskim listę dusz (Seelenliste) za lata 1906–1931 i 1905–1931, rejestr mieszkańców 1932–1943, skorowidz do rejestru mieszkańców 1932–1943, gromadzką książkę meldunkową 1951–1954, gromadzką książkę meldunkową 1950.

 

 
CIEKAWOSTKA: Nazwa wsi prawdopodobnie pochodzi od trzech krzyży, które miały w przeszłości znajdować się w okolicy – tak twierdzą mieszkańcy Krzyszczewa. Niestety nie wiadomo jakich czasów i jakiego dokładnie miejsca dotyczą te podania.
 

 
W czasie wojny i okupacji dzieci krzyszczewskie uczęszczały do szkoły w Strzyżewie Kościelnym – edukacja odbywała się w języku niemieckim.
Wiadomo, że do 1 lutego 1957 r. wieś należała do parafii pw. św. Michała Archanioła w Gnieźnie, a następnie została przeniesiona do erygowanej wówczas przez kard. Stefana Wyszyńskiego parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Zdziechowie. Z parafią w Zdziechowie Krzyszczewo było związane do 23 listopada 1982 r. (www.zdziechowa.gniezno.opoka.org.pl/historia/historia.html).

 
Obecnie mieszkańcy mają swój kościół w Gnieźnie – parafia pw. bł. Radzyma Gaudentego (parafia powstała w 1981 r.; kościół wybudowano w latach 1983–1995, konsekrowany w 2000 r.). 
 
 
 
 
 
 
 
 
Opracowania:
2.      http://pl.wikipedia.org/wiki/Krzyszczewo
4.      www.wtg-gniazdo.org
 
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS