Leksykon terminów

Leksykon terminów i pojęć dialektologicznych



Halina Karaś

Powrót do listy haseł

Czas teraźniejszy

Czas teraźniejszy. Dobór końcówek osobowych w czasie teraźniejszym i przyszłym prostym oraz postać tematów fleksyjnych niektórych czasowników odbiega w dialektach ludowych od systemu języka ogólnego. W 1. os. lp. różnice dotyczą rozkładu końcówek -(a)m, -(e)m, -ę, oraz postaci tematu fleksyjnego czasowników, typu skubę, złapę z twardą spółgłoską wargową zamiast miękką jak w języku ogólnym (zob. Formy 1. os. lp. czasu teraźniejszego). W 2. os. lp. rzadsza jest końcówka -asz, zamiast której występuje ‑esz, np. znajesz, grajesz, jako kontynuant form staropolskich (wskutek braku kontrakcji, czyli ściągnięcia). Największe zróżnicowanie form jest w 1. os. lmn. Oprócz ogólnopolskiej końcówki ‑my mogą wystąpić ‑m, ‑ma, ‑me, ‑wa (zob. Formy 1. os. lmn. czasu teraźniejszego). W 2. os. lmn. czasu teraźniejszego, obok końcówki ‑cie, pojawia się również ‑ta (z dawnej liczby podwójnej). Zob. Formy 2. os. liczby mnogiej czasu teraźniejszego. Inne końcówki występujące w dialektach ludowych nie odbiegają od systemu języka ogólnego.

 

Powrót do listy haseł
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS