Leksykon kaszubski

autor: Jerzy Treder, redakcja i digitalizacja: Małgorzata Klinkosz

RODZAJ W KASZUBSZCZYŹNIE (kasz. ôrt: chłopsczi, białogłowsczi, dzecny║ strzédny oraz dwùpëłcowi, np. kaléka) obejmuje odmienne części mowy i służy składni zgody; stan w kaszubszczyźnie bliski jest pol.: a) podmiot i orzeczenie typu: ti dwaji bògati gbùrzë robilë obok tich dwùch bògatëch gbùrów robiło w opozycji do te dwa czôrné psë sã gòniłë; b) dopełnienie: zabiła szterzech chłopów wobec pò szterë żaczi pòstawilë; c) przydawka ma formę biernika daw. odm. niezłożonej: biernik l.m. męskos. równy dopełniaczowi: móm tich dwùch dobrëch sënów. Zauważyć należy ważniejsze różnice rodzajowe typu: (ten) ùczeń║ ùcznia, (ta) brwia, céń║ céniô, diszla, marchew║ marchwia, płëc║ płuca (pd.), wesz║ wsza (śr.), a także obecność w kaszubszczyźnie męskoosobowych form liczebników głównych typu dwaji, trzeji, szterzej.