Leksykon kaszubski

Schemat opisu gwary regionu (nie dialektu)

 

1)      Uwagi wstępne, jaki to dialekt (zespół dialektalny), ewentualnie, z jakimi gwarami sąsiaduje, albo czasem typ gwary (przejściowy, mieszany, powstały na obcym podłożu),

2)      zawsze 2 cechy podstawowe: fonetyka międzywyrazowa i mazurzenie lub jego brak;

3)      samogłoski ścieśnione;

4)      samogłoski nosowe,

5)      inne lokalne cechy fonetyczne ważne dla danej gwary,

6)      wybrane cechy morfologiczne i składniowe,

7)      uwagi o słownictwie typowym dla gwary,

8)      inne uwagi – np. o stopniu zachowania gwary, stosunku do niej itp.

 

Przygotowywać też, o ile to jest możliwe, ciekawostki (Czy wiesz, że...) w obramowaniu i anegdoty pisane gwarą lub dotyczące w jakiś sposób gwary (zaznaczać symbolem: uśmiechnięta buźka: ☺. Oczywiście – w wersji podstawowej, nie w rozszerzonej.

 

 

Uwaga!

Proszę nie numerować wszystkich cech jak Dejna, np. od 1 do 40, bo to źle wygląda. Jeśli już ktoś ma potrzebę numerowania, to – zob. wyżej (8 punktów).

W wersji podstawowej proszę starać się pisać jak najbardziej zrozumiale, bez trudnych terminów, zwłaszcza w podstawie (niekoniecznie pisać o fonemach, cechach dystynktywnych, paradygmatach itp. Można to wyrazić znacznie prościej).

Zazwyczaj tekst podstawowy o gwarze powinien mieć 3 -4 strony, ale czasem przy terenach „skomplikowanych” (por. Suwalszczyzna czy Podlasie) może to być więcej, np. 5 stron. Starajmy się tego nie przekraczać. Pamiętamy, że chodzi o tekst z odstępem 1,5, ale bez pustych linii.  Po to są wersje rozszerzone, żeby podstawowa nie „straszyła” nadmiarem. W podstawie dobrze jest dawać też uwagi ogólne, np. o zróżnicowaniu regionu (np. na Suwalszczyźnie – wydziela się wyraźnie część wschodnia i zachodnia), żeby nie była to tylko wyliczanka cech.