STYLIZACJA KASZUBSKA W KASZUBSZCZYŹNIE - Stylizacja językowa, tj. zabieg archaizacji lub dialektyzacji w obrębie artystycznej odmiany języka, wydatnie wzbogaca utwór, zapewniając pełniejszą wizję prezentowanego w dziele świata, a zatem w sztuce pisarskiej zabieg ten realizuje istotne cele poznawcze i estetyczne, stanowiąc jedną z dróg integracji formy jęz. utworu z przedstawianą rzeczywistością. Uprzywilejowani w uzyskiwaniu dobrych efektów w dialektyzacji są pisarze znający czynnie wprowadzaną do utworu mowę, jednak umiejętne stosowanie gwary wymaga od autorów nie tylko stosownej wiedzy, ale daru selekcji właściwości językowych przy jednoczesnej wierności, różnorodności i wszechstronności zabiegu. Stylizacja w kasz. literaturze pięknej pojawia się od jej początków, za które uznać trzeba utwór F. Ceynowy
Rozmóva Pólocha s Kaszebą (1850) i jej kontynuację
Rozmòwa Kaszébé s Pòlôchę (1868). Kaszuba z Polakiem prowadzą dialog każdy we własnym języku. Kaszuba mówi kaszubszczyzną lit. tworzoną przez Ceynowę na podkładzie
gwary żarnowieckiej. Polszczyzna adwersarza Kaszuby osobliwie się prezentuje w wersji graficznej Ceynowy, którą można by czytać na przykład tak, jak nieraz Kaszubi odczytują tekst polski: „Kochani Bracje, ja słiszałem vjele o Kaszubach i jich kraju, jednakovoż jich początku dovodzjć njemogę; gdiż rożni rożnje o njch povjadają, i njevjem, komu z njch mam vjerzić.” Kaszubszczyznę w tej funkcji wyzyskiwał też H. Derdowski, m.in. w humoresce
Walek na jarmarku (1883). On też w poemacie
O panu Czorlińscim... (1880) w wąskim zakresie zastosował
bylaczenie. Na polszczyznę stylizował A. Majkowski pewne fragmenty
Remùsa, np. modlitwy i pieśni.
