|
Narzędnik liczby mnogiej rzeczowników. W N. lmn. rzeczowników wszystkich rodzajów, oprócz końcówki ‑ami (mazowieckie ‑amy: nogamy) oraz -mi może wystąpić końcówka dawnej liczby podwójnej (dualna) -oma, najczęściej w postaci -óma (: słowoma / słowóma, psoma / psóma). Została ona poświadczona na różnych obszarach gwarowych, takich jak: zachodnia Wielkopolska, północny Śląsk, Warmia, wschodnie Mazury, wraz z zachodnią częścią Suwalszczyzny, Ostródzkie, wyspowo w okolicach Mińska Mazowieckiego, w Małopolsce w okolicach Sandomierza. Na wymienionych terenach różny jest zakres jej użycia dla rzeczowników poszczególnych rodzajów, a nawet dla poszczególnych wyrazów. Podstawowa i powszechna dla wszystkich rodzajów i wszystkich typów deklinacyjnych jest końcówka -óma tylko w gwarach środkowo- i północnośląskich, np. końcóma, kijóma, kołkóma; babóma, kosóma, deskóma; polóma, skrzidłóma, oknóma. Oprócz -oma (-óma) na różnych obszarach pojawia się końcówka dualna -ama, -oma w narzędniku rzeczownika ręka (też często w rzeczowniku krowa), np. rękama, rękoma, ręcama, ręcoma (znaczna część Mazowsza, Mazur, wyspowo w Wielkopolsce, między Sieradzem a Łowiczem, na Krajnie i w Borach Tucholskich). W gwarach jednonosówkowych w południowej Małopolsce w wyniku procesów fonetycznych związanych z rozwojem nosówek (unosowionego ą przed N) końcówka -ami jest wymawiana jako -omi, por. przyśpiewkomi, cekinomi, korolikomi, powrósłomi, gorkomi = przyśpiewkami, saniami, cekinami, koralikami, powrósłami, garkami. |
