Budownictwo wiejskie na Śląsku południowym

Typowe zagrody występujące powszechnie na Śląsku południowym w I poł. XIX wieku związane z gospodarką pasterską składały się z jednego budynku mieszczącego pod wspólnym dachem dom mieszkalny i chlew lub dwóch obiektów: chałupy i chlewu (fot.72, fot.73). Zagrody o charakterze rolniczo-pasterskim były natomiast rozbudowane o stodoły, szopy, a czasem i o spichlerze (fot.74) (Heidenreich 2002: 3-4).

W tradycyjnych chałupach budowano ściany o konstrukcji zrębowej wykonane z belek świerkowych lub sosnowych (fot.75). Dachy pokrywano gontem w obiektach górskich i leśnych lub słomą – na obszarach nizinnych, rolniczych.

 

Fot. 76.

Fot. 77.

Fot. 78.

Fot. 79.

Wnętrze typowej chaty składało się z sieni biegnącej na przestrzał, izby czarnej, zwanej dymną lub kurną z piecem kurlawym pozbawionym przewodów kominowych (fot.76, fot.78) oraz izby białej, odświętnej, zwanej świetnicą (fot.77, fot.79).

Fot. 80.

Budynkami charakterystycznymi dla krajobrazu Śląska południowego były również szałasy – zamieszkiwane przez baców i pasterzy oraz szopy i koszory – przeznaczone dla owiec (fot.80).