Leksykon terminów

Leksykon terminów i pojęć dialektologicznych



Halina Karaś

Powrót do listy haseł

Szadzenie

Szadzenie. Termin szadzenie pochodzi od wymawiania wyrazu sadzić (sadzić się ‘silić się na coś’) jako szadzić. Szadzenie polega na błędnej wymowie spółgłosek s, z, c, dz jako sz, ż, cz, wywołanej unikaniem mazurzenia. Osoby wyzbywające się gwarowej wymowy typu: zaba, sopa, casy, skłonne są zastępować wszystkie głoski c, z, s, dz spółgłoskami dziąsłowymi, w wyniku czego powstają formy hiperpoprawne typu: akszamitny, kocz, szanie, żabawa, zamiast aksamitny, koc, sanie, zabawa. Szadzenie występuje szczególnie często na styku gwar mazurzących i niemazurzących, np. na Suwalszczyźnie w pasie suwalskich gwar mazurzących przy granicy z niemazurzącymi gwarami wschodniosuwalskimi, por. np. pomoczy, palczy, nażywali, na naucze, opłaczające, czyna, szwoje, faszola, ża niego żapłacił, szchowali = pomocy, palce, nazywali, na nauce, opłacające, cena, swoje, fasola, za niego zapłacił, schowali. Czasem terminem tym określa się używanie wszelkich hiperyzmów, czyli  hiperpoprawność językową (przesadę poprawnościową).


Powrót do listy haseł
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS