|
Łowickie to region dialektologiczny, historyczny i etnograficzny w Polsce centralnej. Pod względem dialektologicznym jego przynależność dialektalna jest określana różnie. Łowickie bywa włączane zarówno do Małopolski, jak i Mazowsza, a w części prac podkreśla się ich pograniczny charakter małopolsko-mazowiecko-wielkopolski. Etnograficznie natomiast jest traktowane jako część Mazowsza. Pod względem historycznym Łowickie to obszar dawnego Księstwa Łowickiego – posiadłości arcybiskupów gnieźnieńskich, prymasów Polski. Księstwo Łowickie obejmowało tereny w dolinie Bzury i jej dopływów od rzeki Mrogi z zachodu do Rawki na wschodzie między 37,22o a 37,57o długości wschodniej i 51,46o a 52,16o szerokości północnej (zob. Mapa Księstwa Łowickiego. Źródło: J. Warężak, Osadnictwo kasztelanii łowickiej (1136-1847), cz. I, Łódź 1952), H. Świderska, Dialekt Księstwa Łowickiego, „Prace Filologiczne” XIV, 1929).
Obecnie określenia Łowickie, ziemia łowicka są niejednoznaczne, gdyż rozumie się przez nie zarówno obszar dawnego Księstwa Łowickiego, jak i obszar powiatu łowickiego. Tereny te nie pokrywają się całkowicie, gdyż południowe ziemie Księstwa Łowickiego znajdują się poza powiatem łowickim, a z kolei do obecnego powiatu łowickiego należą oprócz ziem dawnego Księstwa także ziemie przyłączone do północnych i wschodnich części powiatu, m.in. dawne dobra nieborowskie (majątek Radziwiłłów) obejmujące współcześnie gminę Nieborów w powiecie łowickim. Geograficznie Łowickie leży w obrębie dwóch jednostek fizyczno-geograficznych: Równiny Kutnowskiej i Równiny Łowicko-Błońskiej na terenie Niziny Środkowomazowieckiej. Północna część powiatu położona na Równinie Kutnowskiej znajduje się na północ od doliny Bzury. To teren typowo rolniczy, mało zalesiony o dość monotonnym krajobrazie. Środkowo-południowa część powiatu położona na południe od doliny Bzury na Równinie Łowicko-Błońskiej ma więcej lasów niż część północna. Żyzne gleby są podstawą dobrze rozwiniętego rolnictwa. Administracyjnie Łowickie obejmuje powiat łowicki w województwie łódzkim oraz częściowo powiat skierniewicki. Dane geograficzne za: J. Warężak, Osadnictwo kasztelanii łowickiej (1136-1847), cz. I, Łódź 1952. Program ochrony środowiska powiatu łowickiego, [w:] http://www.powiat.lowicz.pl (z dnia 21.02.2009 r.) Fot. Piotr Wysocki, Katarzyna Węglicka. |
