GWARY KASZUBSKIE na obszarze Kaszub (
Kaszëbë), dziś w woj. pomorskiego trzeba potwierdzić fakt dużego
zróżnicowania wewnętrznego kaszubszczyzny; F. Lorentz wyróżniał aż 76 gwar, m.in.: borzyszkowska, brodnicka, brusko-leśnieńsko-wielewska, bylackie, goręczyńska, górska, gôskô, grabowska, jastarnicka, kabackie, luzińska, słowińskie, zaborska (krubańska), żarnowiecka. Uwaga: W hasłach tych zwykle dane historyczne, gdy liczne systemy fonologiczne z tekstów współczesnych reprezentujących wiele wsi z całych Kaszub wyprowadza Z. Topolińska.