Folwarki - dzieje miejscowości

Związek Radomska z Sieradzkiem jest dawny i długotrwały: miasto było nie tylko stolicą powiatu leżącego w województwie sieradzkim, ale także dokument lokacyjny nadający mu prawa miejskie został wystawiony w 1266 r. przez księcia sieradzkiego Leszka Czarnego.

W XVII wieku ustawiczne wojny i słabość władzy centralnej przyczyniły się do upadku miast w całej Rzeczypospolitej, a stan ten dotyczył także Radomska.

Radomsko po II rozbiorze Polski w 1793 roku znalazło się pod zaborem pruskim, w latach 1807-1815 wchodziło w skład Księstwa Warszawskiego, potem zaś zgodnie z postanowieniami Kongresu Wiedeńskiego – Królestwa Polskiego, zwanego Kongresówką, z carem Rosji jako polskim królem.

Mieszkańcy Radomska uczestniczyli w powstaniu styczniowym 1863 r. Po jego upadku nasilił się proces rusyfikacji. Zmieniono nazwy wielu miejscowości, m.in. Radomsko przemianowano na Nowo-Radomsk, w zapisie także Noworadomsk.

W drugiej połowie XIX wieku nastąpiły korzystne zmiany w strukturze gospodarczej i demograficznej miasta. Coraz więcej mieszkańców odchodziło od zajęć rolniczych i utrzymywało się z rzemiosła, handlu i usług, a po uruchomieniu w 1848 roku kolei warszawsko-wiedeńskiej, przechodzącej przez Radomsko, zaczął się tu rozwijać przemysł.
Pod koniec XIX wieku powstała huta szkła, a w 1912 r. – fabryka maszyn i odlewnia żeliwa. W tym czasie Radomsko było jednym z najbardziej uprzemysłowionych miast w guberni piotrkowskiej. W II połowie XIX wieku wybudowano też ratusz miejski.

Po odzyskaniu niepodległości Radomsko wchodziło w skład województwa łódzkiego i było stolicą powiatu. Pierwsza uchwała Rady Miejskiej dotyczyła przywrócenia miastu dawnej historycznej nazwy Radomsko. Przeciwko temu zaprotestowały władze Radomia, ale nazwa została przywrócona w roku 1922. Sam zaś powiat nazywał się początkowo radomskim, potem – radomskowskim, dopiero w połowie lat trzydziestych – radomszczańskim.

W roku 1922 miasto miało 23 tys. mieszkańców, a przed II wojną światową – 23 tys. W ciągu dwudziestolecia międzywojennego powstało tu kilkadziesiąt większych i mniejszych zakładów przemysłowych, a pod koniec lat trzydziestych ponad 50% mieszkańców utrzymywało się z przemysłu i rzemiosła, około 18% z handlu, 25% z pozostałych zajęć, takich jak: rolnictwo, administracja czy wolne zawody.

W czasie II wojny światowej miasto poniosło duże straty. Liczba mieszkańców zmniejszyła się o około 8 tys. i pod koniec 1944 wynosiła 18 364.

Po II wojnie światowej Radomsko stało się ponownie stolicą powiatu w województwie łódzkim, z przerwą na lata 1975-1998, gdy nie było w Polsce powiatów, a samo miasto i jego okolice należały administracyjnie do województwa piotrkowskiego.