Mapa serwisu
Notice: Undefined index: l2 in /home/dialektologia/web/classes/maincontentclass.php on line 151

Notice: Undefined index: l3 in /home/dialektologia/web/classes/maincontentclass.php on line 151

Notice: Undefined index: l4 in /home/dialektologia/web/classes/maincontentclass.php on line 151
 | Folklor (Warmia)

Kultura ludowa

Ewelina Kwapień (we współpracy z Magdaleną Pawłowską)

Spis treści
Kultura ludowa
Katolicyzm na Warmii
Folklor Warmii
Zwyczaje
Literatura
Bajka Warmińska
 
            Kultura taneczna Warmii i Mazur różniła się pod względem repertuaru i sposobu wykonywania tańców. Tańce nowsze, nazywane okrągłymi (tańczone jednostajnym ruchem wirowym po kole), zazwyczaj są podobne i tańczy się je do tych samych melodii. Mniej przenikały z jednego do drugiego regionu tańce dawniejsze z figurami. Sposób wykorzystania tańców w obrzędach i życiu społecznym wsi był taki sam, różnice dotyczyły wykonania kroków (Drabecka 1978: 35).
 
 
            Na Warmii często wykonywano tańce, takie jak: polki zwane drobnymi, walce jako równe, oberki – podcinacze, a także poloneza, nazywanego polonaizą. Pozostałe tańce to: wilk, baran, pofajdok, szot, kosejder, baba, puszczany, Lowiska, szewc, kowal, kłaniany, polka-mazurka, zabawy taneczne: A nogami drap, drap, drap; hejduk i żabka. Z tańców znanych w całej Polsce wymienić można krakowiaka i kozaka. Tańce warmińskie wykazują związki z folklorem tanecznym Wielkopolski i Pomorza (Drabecka 1978: 36).
             Spośród tańców z figurami jako tańce typowo warmińskie, których nie znano na Mazurach, wymienić należy szota i pofajdoka (‘nicpoń, gałgan’). Charakterystycznymi elementami folkloru warmińskiego są tzw. warmińskie trompania, czyli dwukrotne tupnięcie obcasem i całą stopą, które jest wykonywane ze skocznym podrygiwaniem i miękkim zgięciem kolan. Tańcem typowym dla Warmii był także kosejder, w którym w pierwszej części wykorzystywano przeskoki z unoszeniem nad podłogę wolnej nogi, czego nie spotyka się w innych tańcach tego regionu. W drugiej części tańczono polkę – drobnego (Drabecka 1978: 38-39).
            Wymienione tańce występowały w różnych odmianach i niekiedy różnił się także tekst piosenki. Pofajdoka tańczono zazwyczaj do piosenki:
 
Miała baba pofajdoka, roz, dwa, trzy.
Wsaziuła do na cieloka, roz, dwa, trzy.
                        Cielok ryczy, ogón zador,
                        Matka wrzeszczy, wróć sie nazod, roz, dwa, trzy (za: Drabecka 1978: 83).
 
Bardzo lubianym tańcem, czasem kilkakrotnie wykonywanym na weselach był szot, określany jako równy i piękny. W Butrynach wykonywano go do piosenki:
           
            Zagrajtaż mi szota, szota,
            Co otrząsne noge z błota.
            By sie panny nie brzydziły,
            Ze mną w koło zatańczyły.
                        Raz w lewo, raz w prawo,
                        Potem pokręć się żwawo.
                        Raz w lewo, raz w prawo,
                        Potem pokręć się żwawo (za: Drabecka 1978: 93).
 
            Kosejder był tańcem wykonywanym przede wszystkim na plon lub na len tarty, kiedy urządzano zabawę z poczęstunkiem. Tańczono go do melodii ze słowami:
 
            Jodbym kluski,
            Ni mom mąki,
            Obłapsiałbym,
            Ni mom żonki.
            Póda grabić,
            Ni mom snopka,
            Póda na wiś,
            Znajda chłopka.
 

 

« poprzedni artykuł   następny artykuł »

 

 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS