Leksykon terminów

Leksykon terminów i pojęć dialektologicznych



Halina Karaś

Powrót do listy haseł

Prejotacja

Prejotacja (pre‑ z łac. prae ‘przed, najpierw’ + jota). Prejotacja to poprzedzenie samogłosek w nagłosie j niezgłoskotwórczym: jile, Jewa, janioł = ile, Ewa, anioł. Prejotacja najczęściej dotyczy samogłoski i-, która jest wymawiana jako ji-, np. jigła, jindycka, jinnych, jigliwie, jimbryk, jindor, jich = igła, indyczka, innych, igliwie, imbryk, indor, ich. Grupa ji- przed spółgłoską nosową bardzo często przechodzi w je-, por. jendyk, jendyki, jendor, jendycka. Znacznie rzadziej prejotacji ulega nagłosowe e-, a-, np. jagrest, jakurat, jakuratnie; zmiana dotyczy niektórych wyrazów, przede wszystkim imion osobowych, np. JEwa, JAdam. Prejotacja nagłosowych e-, a- jest zjawiskiem zanikającym, reliktem dawnej tendencji do unikania nagłosu samogłoskowego. Zob. Spółgłoski protetyczne.

 

Powrót do listy haseł
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS