Opis dialektów polskich
| 
Dialekt mazowiecki
| 
Warmia
| 
Gwara regionu (wersja rozszerzona)
Gwara regionu
Justyna Garczyńska
Charakterystyka gwary
Warmia
Gwary warmińskie zaliczane są z zastrzeżeniami do dialektu mazowieckiego. Podstawę gwar warmińskich stanowiły gwary chełmińsko-dobrzyńskie, na które w późniejszym okresie nawarstwiły się wpływy mazowieckie. W wyniku powojennych ruchów ludnościowych gwary warmińskie uległy dezintegracji i obecnie mają głównie charakter historyczny. Najważniejsze cechy charakteryzujące te gwary wymieniono niżej.
1. W zakresie wymowy spółgłosek
sz
,
ż
,
cz
występuje wielość wariantów fonetycznych. Najbardziej rozchwiana artykulacja cechuje głoski
cz
i
sz
. Obok wymowy ogólnopolskiej obserwuje się tu bardzo często ciakanie, por.
ciasam
‘czasem’,
pociajstowała
‘poczęstowała’,
ciaszka
‘czaszka’ i
siakanie
oraz nieco rzadziej cziakanie i
sziakanie
. W zakresie spółgłoski
ż
zdecydowanie przeważają artykulacje zgodne z wymową ogólnopolską, por. mapa 1.
Mapa 1. Spółgłoska
cz
w wyrazie czółenko
na terenie Mazur, Warmii i Ostródzkiego
Głoska
Przykłady
[cz]
czias
‘czas’,
cziensto
‘często’,
oczi
‘oczy’,
citam
‘czytam’,
cim
‘czym’
[ż]
Bozie
‘Boże’,
ziebro
‘żebro’,
zito
‘żyto’,
ksieżic
‘księżyc’,
nożia
‘noża’
[sz]
kosiula
‘koszula’,
najlepsie
‘najlepsze’,
kokoszia
‘kokosza’
Na Warmii powszechny jest brak mazurzenia, por.
nolepsze
‘najlepsze’,
wszandzie
‘wszędzie’. U niektórych informatorów sporadycznie pojawia się to zjawisko. Są to przykłady mazurzenia, które prawdopodobnie przedostały się na Warmię z sąsiednich Mazur (por. tab. 1.).
Tab.2. Przykłady mazurzenia (Warmia)
Głoska
Przykłady
[cz]
cas
‘czas’,
casem
‘czasem’,
cerwone
‘czerwone’,
jesce
‘jeszcze’,
indycki
‘indyczki’
[dż]
wjezdzali
‘wjeżdżali’,
podjezdzajo
‘podjeżdżają’
[sz]
kokosa
‘kokosza’,
kasle
‘kaszle’
[ż]
zyto
‘żyto’,
mnozy
‘mnoży’
2. W zakresie spółgłosek środkowojęzykowych
ś
,
ź
,
ć
,
dź
na Warmii spotkać można trzy sposoby wymawiania:
a) wymowę zgodną z ogólnopolską, por.
siano
,
ziarno
,
ciemno
,
dziewczyna
;
b) wymowę
ś
,
ź
,
ć
,
dź
jak
szi
,
żi
,
czi
,
dżi
, por.
sziano
,
żiarno
,
cziemno
,
dżiewczyna
lub
sz
,
ż
,
cz
,
dż
, por.
szano
,
żarno
,
czemno
,
dżewczyna
;
c) najrzadziej występującą wymowę
ś
,
ź
,
ć
,
dź
jak
s
,
z
,
c
,
dz
, por.
sano
,
zarno
,
cemno
,
dzewczyna
.
Zmiany te mają miejsce najczęściej w północnej części Warmii i najprawdopodobniej związane są z wpływami języka niemieckiego.
3. Występuje
fonetyka międzywyrazowa ubezdźwięczniająca
, por.
latoś nie
,
tak reno
‘tak rano’,
wstać
na wsi
,
wpuścić nie
,
lot rychło
‘lat rychło’.
4. Występuje wymowa głoski
a
(< stpol.
ā
) jako
a
o
lub o
, por.
pojoda
‘pojadę’,
zna
o
‘zna’,
downo
‘dawno’,
ra
o
z
‘raz’,
pogodała
‘pogadała’,
mojo staro
‘moja stara’.
5. Występuje wymowa głoski
e
(< stpol.
ē
) jako
e, e
y
, y
, por.
grzech
,
spsie
y
wajo
‘śpiewają’,
ście
y
rwo
‘ścierwo’,
poje
y
dziesz
‘pojedziesz’,
jenygo
‘jednego’,
tyż
‘też’.
6. Występuje wymowa głoski
o
(< stpol.
ō
) jako
o, o
u
lub ó
, por.
żołti
,
dro
u
żka
,
pódzie
,
mózia
‘mówię’,
ołtów
‘aut’.
7. W zakresie barwy
samogłosek nosowych
występuje wymowa zgodną z ogólnopolską, czyli
e
i
o
, niekiedy w śródgłosie podwyższona do
e
y
,
i
(
y
) oraz do
o
u
,
u
, por.
dziesiunti
,
goro
u
nce
‘gorące’,
wyglo
u
nda
‘wygląda’,
psiuntyj
‘piątej’,
gynsi
‘gęsi’.
Spotykana jest także szeroka artykulacja samogłoski
ę
zarówno w śródgłosie, jak i
wygłosie wyrazu
, por.
bandzie
‘będzie’,
psianknie
‘pięknie’,
na tu łolsztyńsko droga
‘na tę olsztyńską drogę’,
gamba
‘gęba’.
W zakresie rezonansu nosowego przed spółgłoską zwartą i zwarto-szczelinową przeważa nosowość asynchroniczna, por.
domb
,
dziesionty
,
gemba
.
Przed spółgłoską szczelinową notuje się: nosowość wokaliczną, por.
gęś
,
wąs
lub denazalizację, por.
geś
,
wos
.
Możliwa jest także wymowa typu
gajsi
‘gęsi’,
ciajżki
‘ciężki’,
pociajstowała
‘poczęstowała’,
wojsi
‘wąsy’,
wziójść
‘wziąć’,
jajziki rozziójże
‘języki rozwiąże’.
W wygłosie oraz przed
l
,
ł
obie nosówki ulegają denazalizacji i często ścieśnieniu, por.
wode
,
spsie
y
wajo
‘śpiewają’,
nie chcu
‘nie chcą’,
nie rżnół
‘nie rżnął’,
spsiół
‘spiął’.
8. Nagłosowe
ja- przechodzi w je-
i
ra- w re-
w niektórych wyrazach, por.
jek
‘jak’,
jekiś
‘jakiś’,
jeke
‘jakie’,
jekby
‘jakby’,
jeskółka
,
rek
,
reno
‘rano’,
remię
.
9. Śródgłosowe
-
ar
- przechodzi w -
er
-
, por.
rozwer
‘rozwarł’,
w mercu
‘w marcu’,
ł
osiera
‘ofiara’,
pożer
‘pożarł’,
terli
.
10. Brak
przegłosu
e
w
a
w formach
zawiesy
,
wietrak
,
zamietać
,
ofiera
, por.
z łosiero
‘z ofiarą’.
11. Wygłosowe -
ej
przechodzi w
-i/-y
, por.
dali
‘dalej’,
nolepsi
‘najlepiej’,
mni
‘mniej’.
12. Występuje szeroka wymowa samogłoski
e
przed
spółgłoską nosową
, por.
ciamno
‘ciemno’,
kołam
‘kołem’,
poziam
‘powiem’,
ziamnia
‘ziemia’,
a potam
‘a potem’,
ołtam
‘autem’.
13. Samogłoska
y
może podwyższać
artykulację do
i
, por.
pisk
‘pysk’,
ł
urichtowane
‘urychtowane’,
prezidant
‘prezydent’,
kilometri
‘kilometry’.
14. Samogłoska
y
przed głoską
ł
może przesuwać artykulację
ku tyłowi jamy ustnej
, por.
buł
‘był’,
buła
‘była’,
kupsiuła
‘kupiła’,
wypsiuł
‘wypił’,
jeździuł
‘jeździł’.
15. Samogłoski
i
//
y
przed spółgłoską nosową mogą obniżać swoją artykulację, por.
jenaczyj
‘inaczej’,
gościeniec
‘gościniec’.
16. Samogłoska
i
często występuje z
prejotacją
w nagłosie wyrazów, której może towarzyszyć
obniżenie artykulacji
, por.
jidzie
‘idzie’,
jimię
,
jenaczyj
‘inaczej’,
jidziam
‘idziemy’,
jizby
‘izby’.
17. W nagłosie wyrazów częsta jest
labializacja
samogłoski
o
, rzadziej
u
, por.
ł
ostotni
‘ostatni’,
Ł
olsztynie
‘Olsztynie’,
ł
oboczyć
‘zobaczyć’,
ł
ogłupsioł
‘ogłupiał’,
ł
urichtowane
‘urychtowane’,
łustoł ‘ustał’
.
18. Samogłoska
o
przed spółgłoską nosową może podwyższać swoją artykulację, por.
zapłacóne
‘zapłacone’,
zielóno
‘zielono’,
czerwónam
‘czerwonym’.
19. Zachowały się formy czasownikowe bez
kontrakcji
, por.
stojać
‘stać’,
stojeli
‘stali’.
20. Spółgłoski
w
,
w’
zatraciły dźwięczność po spółgłoskach
bezdźwięcznych
, por.
tfego
,
sfojam
‘swoim’.
21.
Spółgłoski wargowe miękkie
ustne wymawiane są na Warmii asynchroniczne, ulegając rozłożeniu na artykulację wargową i najczęściej element palatalny
ś – ź
, por.
wzino
‘wino’,
w chałupsie
‘w chałupie’,
psiwo
‘piwo’,
obziecówoł
‘obiecywał’, przy czym w kontynuantach spółgłosek
f’
,
w’
może dojść do całkowitego zaniku elementu wargowego, por.
zidzioł
‘widział’,
przytrasiuło
‘przytrafiło’,
spraziedliwie
‘
sprawiedliwie’
. W wyniku występującego na Warmii
sziakania
element palatalny
ś – ź
może być wymawiany także jako
sz’ – ż’
, por.
psziwo
,
bżiały
, a nawet twardo jako
sz – ż
, por.
pszana
‘piana’,
bżały
‘biały’.
Nieco rzadziej pojawia się element palatalny w postaci
j
, por.
pjes
,
ch’
(po spółgłoskach bezdźwięcznych), por.
pchies
czy
h’
(po spółgłoskach dźwięcznych), por.
bhiały
. Wymowa synchroniczna omawianych spółgłosek trafia się na tym terenie sporadycznie.
Wszystkie opisane wyżej artykulacje mogą pojawić się w mowie jednej osoby. Największą różnorodność artykulacyjną obserwuje się przy spółgłosce
p’
por. mapa 2.
Mapa 2. Rodzaj spirantu spółgłoski
p’
na terenie Mazur, Warmii i Ostródzkiego
Asynchroniczna wymowa pojawia się także w M. lp. rzeczowników męskich zakończonych historycznie na spółgłoskę wargową miękką, por.
jedwabś
‘jedwab’,
szczaś
‘szczaw’. Wymowa taka zachowuje się bardzo dobrze, stosunkowo najczęściej twardy wygłos występuje w wyrazie
karp
, zapewne pod wpływem niemieckiej formy
karpfen
.
W zakresie spółgłoski
m’
na Warmii w okolicach Olsztyna występuje wymowa
mń
, por.
mniasto
,
mniłi
,
mnioł mniejsce
‘miał miejsce’, zaś w okolicach Reszla wymowa
mn
, por.
mnasto
. Przekształcenia spółgłoski
m’
w
ń
zdarzają się na Warmii rzadko. Końcowka N. lm. wymawiana jest twardo jako -
amy
, por.
nogamy
,
rękamy
lub zgodnie z normą ogólnopolską. Bardzo częste na Warmii są twarde kontynuanty spółgłosek
f’
,
w’
w grupach
św’
,
ćw’
i
dźw’
, por.
śwecie
‘świecie’,
śwanta
‘święta’,
śwatłów
‘świateł’,
ćwerć
,
dźwyrzów
‘drzwi’.
Tabela 3. przedstawia przykłady wymowy spółgłoski wargowej miękkiej
p’
zapisane we wsi Stawiguda.
Tab. 3. Wymowa spółgłoski wargowej miękkiej
p’
(wieś Stawiguda)
Głoska
Przykłady
[p’]
chałupie
,
głupie
,
karpie
,
kompiel
‘kąpiel’,
kupiec
,
kupił
,
napieczem
‘napieczemy’
[pj]
klepjo
,
pjenta
,
pjentro
[pch’]
pchiece
‘piece’,
pchieców
‘pieców’,
pchiekarnik
‘piekarnik’,
pchienta
‘pięta’,
popchiołu
‘popiołu’
[pś]
klepsisko
‘klepisko’,
konopsie
‘konopie’,
psiec
‘piec’,
psiętrze
‘piętrze’,
ślepsie
‘ślepie’
22. Na całym terenie Warmii, a w szczególności w okolicach Reszla, występują wypadki stwardnienia spółgłosek wargowych, por.
peśń
,
dziewenć
,
myzerak
oraz spółgłoski
ń
, por.
konski
,
skonto
, por. mapa 3. Proces ten może powstawać w związku z wpływami fonetyki niemieckiej. Nie jest to już jednak żywa tendencja fonetyczna, ale raczej sporadyczne fakty, pojawiające się w różnych miejscowościach. Zjawisko to występuje także na Kurpiach. Zanik artykulacji palatalnej może być niekiedy wynikiem szybkiej i niestarannej wymowy wyrazów często używanych w mowie potocznej, por.
wyberam
‘wybieram’,
odpowedź
‘odpowiedź’,
werzę
‘wierzę’.
Mapa 3. Kontynuanty spółgłoski
ń
na terenie Mazur, Warmii i Ostródzkiego
23. U niektórych osób zachowana jest frykatywna wymowa spółgłoski
rz > r
ż
, por. gr
ż
ib, tr
ż
i
. Cecha ta już na początku XX w. występowała rzadko, przede wszystkim u najstarszego pokolenia. Obecnie na Warmii wymowy frykatywnej prawie nie ma i realizacje zgodne z ogólnopolskimi typu
grzib
,
przed
są normalne, por.
pozietrze
‘powietrze’,
przestała
.
24. Może wystąpić twarda wymowa grupy
li
, por.
lypa
.
25. Na Warmii dominuje miękka wymowa
spółgłosek tylnojęzykowych
k
,
g
w grupach odpowiadających ogólnopolskiemu
kie
,
gie
,
ki
,
gi
, choć na całym obszarze warmińskim trafia się także wymowa twarda typu
łokeć
,
robaky
, por.
ruske
‘ruskie’,
kedy
‘kiedy’,
take
‘takie’,
takych
‘takich’. Częsta jest sytuacja, gdy informator wymawia ogólnopolskie grupy
kie
,
gie
miękko, a
ki
,
gi
twardo lub na odwrót. Niezależnie od tego obserwuje się znacznie większe nasilenie palatalizacji
k
przed
e
niż przed
i
. Natomiast głoska
g
częściej jest palatalna przed samogłoską
i
.
Niekiedy przed nosówką przednią
ę
spółgłoski
k
,
g
także artykułowane są miękko, por.
matkie
‘matkę’,
bułkie
‘bułkę’,
giemba
‘gęba’.
Spółgłoska
ch
przed głoskami przednimi
i
,
e
jest najczęściej wymawiana twardo, por.
głuchy
,
bochenek
, choć notowano również
ch
palatalne, por.
głuchi
,
chiba
,
bochienek
,
sztachiety
.
Tabela 4. przedstawia przykłady wymowy grup
ki
oraz
kie
zapisane we wsi Stawiguda.
Tab. 4. Wymowa grup
ki
,
kie
(wieś Stawiguda)
Głoska
Przykłady
[ki]
braki
,
córki
,
kolki
,
leśniki
,
raki
,
rybaki
,
sanki
,
skiba
[ky
i
]
cielaky
i
‘cielaki’,
desky
i
‘deski’,
głupky
i
‘głupki’,
taky
i
‘taki’,
zapołky
i
‘zapałki’
[ky]
głowky
‘główki’,
przistawky
‘przystawki’
[kie]
cenkie
‘cienkie’,
kiedy
,
polskie
,
takie
26. Grupa spółgłoskowa
kt
jest często wymawiana jako
cht
, por.
chto
‘kto’,
chtóś
‘ktoś’. Dość licznie na Warmii występuje także zjawisko uszczelinawiania spółgłoski
k
w jej końcowej fazie artykulacji. Wymowa taka zdarza się zarówno przed samogłoskami, jak i spółgłoskami twardymi, por.
belk
ch
i
‘belki’,
robak
ch
i
‘robaki’,
k
ch
apa
‘kapa’,
tak
ch
‘tak’.
27. W C. lp. rodzaju męskiego występuje końcówka -
owiu
, która w wyniku asynchronicznej wymowy spółgłosek wargowych miękkich przybiera najczęściej postać -
oziu
, por.
bratowiu
//
bratoziu
‘bratu’,
chłopakowiu
//
chłopakoziu
‘chłopakowi’. Na Warmii południowo-zachodniej końcówka ta może brzmieć –
ozi
, por.
chłopakozi
,
chłopozi
‘chłopu’
28.
B lp. rodzaju żeńskiego rzeczowników samogłoskowych zakończonych na
-a
jest równy M. lp. w wyniku szerokiej wymowy nosówki przedniej (
ę > a
n
) i zaniku nosowości w wygłosie, por.
na tu łolsztyńsko droga
‘na tę olsztyńską drogę’
, spsiół nogawka
‘spiął nogawkę’,
połustowiali na sterta
‘poustawiali na stertę’.
29.
W Msc. lp. rzeczowników rodzaju męskiego
i nijakiego w zasadzie rozkład końcówek nie różni się od języka ogólnopolskiego. Wahania dotyczą użycia końcówki w rzeczownikach zakończonych spółgłoską
sz
,
ż
, gdzie często pojawia się końcówka –
e
zamiast właściwej –
u
, niezależnie od postaci fonetycznej mianownika, por.
o kosie
‘o koszu’,
o nozie
‘o nożu’,
o węzie
‘o wężu’,
na kermasie
‘na kiermaszu’.
30. W D. lmn. rzeczowników wszystkich rodzajów dominuje końcówka ‑
ów
:
koniów, nauczycielów, żołnierzów, dyszlów
,
ołtów
‘aut’.
31. W
C. lmn. rzeczowników
wszystkich typów deklinacyjnych występuje końcówka -
am
,wymawiana także ze ścieśnieniem samogłoski
a
jako -
a
o
m
, por.
ludzia
o
m
‘ludziom’,
psa
o
m
‘psom’,
siostra
o
m
‘siostrom’.
32. W N. lmn. rzeczowników wszystkich rodzajów, oprócz końcówki -
ami
, wymawianej najczęściej jako -
amy
, oraz
-mi
może wystąpić końcówka dawnej liczby podwójnej -
oma,
najczęściej w postaci
–óma
, por
.
słowoma / słowóma
,
psoma / psóma
.
33. Zachowały się formy
liczby podwójnej
zaimków
, por.
ł
u noju
‘u nas’,
noma
‘nam’,
u woju
‘u was’.
34. Żeńska forma liczebnikowa
dwie
zastąpiona została przez formę męską
dwa
, por.
dwa godziny
‘dwie godziny’,
dwa kury
‘dwie kury’
. W zakresie liczebników zdarza się także nieodmienianie form
od 5 w górę
.
35. W D. lp. przymiotników i zaimków utrzymuje się
e
ścieśnione, por.
łójskygo lata
‘zeszłego lata’,
samygo
‘samego’,
jenygo
‘jednego’,
kożdygo
‘każdego’. Analogicznie
e
ścieśnione zostało wprowadzone do formy
tego
, por.
tygo.
36. Końcówki N. i Msc. lp. oraz C. i N. lm. -
ym
, -
ymi
przymiotników
i zaimków wymawiane są jako
-em // e
y
m
//-
am
oraz
-emy //
e
y
my
//-amy
, por.
w tam naszam
‘w tym naszym’,
tam swojam czerwonam
‘tym swoim czerwonym’,
ze wszystkami
‘ze wszystkimi’.
37. Końcówki D. i Msc. lmn. -
ich
(-
ych
) zostały zastąpione przez -
e
y
ch
w przymiotnikach i
zaimkach
. Pojawienie się końcówki -
e
y
ch
na miejscu -
ich
(-
ych
), por.
te
y
ch
dobre
y
ch
było wynikiem analogii do postaci fonetycznej końcówek C. l.mn. -
e
y
m
, por.
te
y
m dobre
y
m
i N. lmn. -
e
y
mi
, por.
te
y
mi dobre
y
mi
, w których samogłoska -
i
(-
y
) uległa rozszerzeniu przed spółgłoską nosową
m
. Zjawisko to występuje w południowej części Warmii.
38. Używanie przyimków
bez
i
przez
nie jest
ustalone
, por.
bez pisk
‘przez pysk’,
bez dwadzieścia lot
‘przez dwadzieścia lat’.
39. Końcówki
1. os. lmn. czasu teraźniejszego
to: ogólnopolska -
my
, por.
chodzimy
, archaiczna -
m
, por.
zdójżywam
‘zdążymy’,
żniwujam
‘żniwujemy’ oraz końcówka dawnej
liczby podwójnej
-
wa
, por.
chodziwa
.
40. Końcówki 1. os. lmn.
trybu rozkazującego
to: ogólnopolska -
my
, por.
choćmy
‘chodźmy’ oraz końcówka dawnej
liczby podwójnej
-
wa
, por.
chodźwa
.
41. Końcówka
1. os. lp. czasu przeszłego
to-
em
, por.
wiósem
‘wiozłem’,
lasem
‘lazłem’, która może odrywać się od tematu fleksyjnego, por.
downo am łuż tam nie buł
‘dawno już tam nie byłem’,
ale jek am reno
ł
o psiónty wstoł
‘ale jak rano o piątej wstałem’.
42. Końcówki
1 os. lmn. czasu przeszłego
to: ogólnopolska -
śmy
, por.
chodziliśmy
, archaiczna -
m
, por.
poślim
‘poszliśmy’,
pogodalim
‘pogadaliśmy’,
nie
mielim
‘nie mieliśmy’,
wsiedlim
‘wsiedliśmy’,
zajechalim
‘zajechaliśmy’ oraz końcówka dawnej
liczby podwójnej
-
wa
, por.
chodziliśwa
.
43. Końcówka
2. os. lmn. czasu teraźniejszego
, przeszłego oraz trybu rozkazującego to -
ta
, por.
nie nojdzieta
‘nie znajdziecie’,
niesieta
‘niesiecie’,
nieśliśta
‘nieśliście’,
ł
oboczta
‘obaczcie’,
ł
otwórzta
‘otwórzcie’. Ogólnopolska końcówka lmn. -
cie
występuje tu w formach grzecznościowych przy zwracaniu się do osoby starszej lub szanowanej, por.
Siądźcie, babciu
.
Godojcie wy, szołtysie!
44. Zachowana jest dawna końcówka aorystu -
bych
, służąca do wyrażania
trybu warunkowego
, por.
robziułbich
‘robiłbym’.
45.
Formy M. lmn. rodzaju męskoosobowego
typu
chłopi
,
sąsiedzi
zostały zastąpione przez formy niemęskoosobowe typu
chłopy
,
sąsiady
, zaś w przymiotnikach i zaimkach ustaliły się formy typu
te dobre
(
chłopy
),
te stare
(
sąsiady
). Jednocześnie zachowana została końcówka męskoosobowa -
i
w formach czasownika (
te dobre chłopy
)
kosili
, (
te stare sąsiady
)
robili
obejmująca także rodzaj niemęskoosobowy, por.
ptoki spsiywaju jek by mnieli zapłacóne
.
46. Częste jest usuwanie
e ruchomego
w formach rzeczowników zakończonych na
-
ek
, -
ec
, por.
podwieczórk
‘podwieczorek’,
krawc
‘krawiec’,
klusk
‘klusek’ zwłaszcza w D. nazw miejscowych, por.
do Mikołajk
,
do Suwałk
.
47. Przyrostki -
ę
, -
ak
tworzą nazwy istot młodych
, por.
cielak
,
kurczak
,
prosiok
‘prosiak’
.
48. Nastąpiło zbliżenie artykulacyjne przyrostka
bezokolicznika
-
eć
do przyrostka -
ić
(-
yć
) poprzez podwyższenie artykulacji samogłoski
e
do
é
, por.
siedze
i
ć
‘siedzieć’,
leże
y
ć
‘leżeć’.
49. Bezokoliczniki na -
ować
zastąpiono formami na -
uwać
na skutek analogii do form czasu teraźniejszego na
-uj-
, por.
pokazuwać
‘pokazywać’
, zapisuwać
‘zapisywać’;podobnie
-uw-
jest w czasie przeszłym, por.
ł
obziycuwoł
‘obiecywał’,
powyjmuwali
‘powyjmowali’.
50. Występują dwa przedrostki
stopnia
najwyższego przymiotnika: dawny
na
o
-//
no
-, por.
nálepszy
‘najlepszy’,
nonowsze
‘najnowsze’,
nolepsze
‘najlepsze’,
nogorsze
‘najgorsze’ oraz nowszy
na
o
j
-, por.
na
o
jlepszy
.
51. Słownictwo
a)
Słownictwo gwar ostródzko-warmińsko-mazurskich
b)
Zapożyczenia niemieckie w gwarach Warmii i Mazur
Wersja podstawowa
Start
Wprowadzenie
Podstawy dialektologii
Opis dialektów polskich
Kaszubszczyzna
Kultura ludowa
Leksykon terminów
Leksykon kaszubski
Autorzy
Mapa serwisu
Literatura
ISBN: 978-83-62844-10-4
© by Authors.
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie:
ITKS