Leksykon terminów

Leksykon terminów i pojęć dialektologicznych



Halina Karaś

Powrót do listy haseł

Mianownik liczby mnogiej rzeczowników męskich

Mianownik liczby mnogiej rzeczowników męskich. W gwarach męskie osobowe rzeczowniki twardotematowe częściej niż w języku ogólnym przybierają w M. lmn. obok końcówek -owie oraz -i // -y (po spółgłoskach stwardniałych) także końcówkę -y, a współwystępujące dziś w gwarach – obok ogólnopolskich form typu chłopi, muzykanci, bandyci czy doktorzy – formy chopy, muzykanty, bandyty, doktory są tu nienacechowane. Także zakres użycia końcówek -e i -owie w tematach miękkich różni się nieco od współczesnej normy ogólnopolskiej, co przejawia się mniejszym rozpowszechnieniem form z końcówką -owie (choć końcówka ta wypiera czasem ogólnopolskie -e, np. nauczycielowie), a więc występowaniem form typu ucznie, sędzie oraz zachowaniem archaizmów typu króle, ojce. W Wielkopolsce i w Małopolsce zdarzają się formy z końcówką ‑a (a ponieważ jest to dawne a długie, jest też realizowane jako ‑ao,-o), które są genetyczymi rzeczownikami zbiorowymi, np. adwokacia, muzykancia, sołtysia, kawalyrzao, wójcio = adwokaci, muzykanci, sołtysi, kawalerowie, wójtowie. (zob. Kategoria męskoosobowości).

 

Powrót do listy haseł
 
 
 
 

 

 

ISBN: 978-83-62844-10-4 © by Authors. Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Program Operacyjny: „Dziedzictwo kulturowe / Kultura ludowa”). Wykonanie: ITKS