Leksykon kaszubski

autor: Jerzy Treder, redakcja i digitalizacja Małgorzata Klinkosz

 

ARCHAIZM W KASZUBSZCZYŹNIE (kasz. archaizna) językowy to element wyszły z użycia lub dziś odczuwany jako przestarzały. Kasz. obfituje w a.: a) fonetyczne, np. cechy zachodniolechickie: TarT: karwińc ‘krowieniec’, rozwój sonantu *ľ: môłknąc ‘milknąć, drętwieć’, rozwój sonantu *ŕ: cwiardi ‘twardy’; nadto np. ë), jiczmë; typ grajã, grajesz...; rozk. typu robi, pùscë; cz. prze. typu pisôł jem, pisôł jes; c) słowotwórcze, np. formanty: ‑ëszcze: rżëszcze ‘rżysko’; ‑ica: bardawica ‘brodawka’; są-: sącelnô;d) leksykalne, np. nawiązujące do połab.: charna ‘licha pasza’, jesorë ‘ości ryby’, szczelësc ‘szczęka’; nadto np. bôdac ‘bóść’, kôłp ‘łabędź morski’, przëdôca ‘posag’; e) składniowe, np. doma ‘w domu’.