Leksykon kaszubski

autor: Jerzy Treder, redakcja i digitalizacja Małgorzata Klinkosz

UPODOBNIENIA W KASZUBSZCZYŹNIE (asymilacje, kasz. zeszlachòwania) wsteczne w kaszubszczyźnie przebiegają – poza wyjątkami, np. lecba, lëczba – właściwie tak samo jak w pol., a niektóre postacie wyrazowe motywowane są hist., np. smrok, sewslôdë, srąb, òtłóg, òtnoga, òtmëkac (pn.) obok powsz. zmrok, zewslôdë, zrąb, òdnoga, òdmëkac. U. postępowe typu twòja swiéca i trzë krze realizowane jest nieco inaczej ze względu na częściowo archaiczną artykulację w i rz. Przykłady u.: a) wargowych: bùlbarzëc ‘gotować’ (Kępa Żarnowiecka)║ bùlwarzëc (Gochy), farwa (pn.)║ farba, Miemc, miemiecczi║ Niemc, niemiecczi, bãbórk (Zabory)║ wãbórk, bróbel (Jastarnia)║ wróbel, mùrmączka ‘kartoflanka’ (Wejherowskie)║ pùrmączka ‘zacierka, kartoflanka’ (Strzepcz, Puzdrowo, Lipusz); b) zębowych: dzerdza (Wejherowo)║ żerdza, cycëna (Puckie)║ sëcëna; c) dziąsłowych: dżerzlëca (Kępa Swarzewska)║ cerlëca, rzerzewie (śr., pd.)║ zarzewie, strzébrzo (Kępa Oksywska)║ strzébro; d) tylnojęz.: gnaga (Piaszno, Łubiana)║ knaga, kòszczka (Zabory)║ chòszczka, kùkwic sã ‘guzdrać się’ (Bytowskie)║ kùtwic sã (Zabory).