Leksykon kaszubski

autor: Jerzy Treder, redakcja i digitalizacja Małgorzata Klinkosz

 

 

ZAIMKI W KASZUBSZCZYŹNIE (kasz. zamiona, pronoma, Ceynowa: zastãpniczi) dzielą się – jak w pol. – na rodzajowe i nierodzajowe, a ze względu na znaczenie na: 1. osobowe (òsobné, òsobisté): jô (dop., cel., miejsc. mnie, mie, bier. mnie, mie, miã), të (dop. cebie, ce, cel. tobie, cebie, cë, bier. cebie, ce, cã), òn, òna║ na (dop. ji, ni; bier. jã║ ją, niã║ nią), òno, no (bier. je, nie); më║ ma (dop. nas, naji║ naju, cel. nama║ pl. maiest. nóm); wa║ pl. maiest. wë (dop. was, waji║ waju, cel. wama║ pl. maiest. wóm); òni║ ni (dop. jich, jejich, nich), òne║ ne (dop. jich, jejich, nich); 2. zwrotny (nôwrotny, zwrotny): dop. sebie║ se, cel. sobie║ so║ se, bier. sobie║ se, sã; 3. pytajno-względne (pëtowno-relatiwné): chto, co, chtëż, cëż, jaczi, jakô, jaczé; czij, czëja, czëje; chtëren║ chtërny║ chtëri, chtërna║chtërnô║ chtërô, chtërno║ chtërné║ chtëré; czedë, czej, kùli, wiele, dze, jak; 4. dzierżawcze (dosebné, dzedzëczné): mój, mòja, twój, twòja, swój, swòja, nasz, nasza, wasz, wasza; 5. wskazujące (pòkazowné, wskazëjącé): nen, na, no (pnkasz., śrkasz.); ten, ta, to; tuten, tuta, tuto; sóm, sama, samò, taczi, ònaczi, tej, tuwò, stąd(ka); 6. nieokreślone (nieòpisowné, nieòkreslonné): kòżden║ kòżdi, kòżdô; nicht, nic, nick, nigdë, żóden, żódnô, żódné; niżóden, niżódnô ‘niczyj(a)’, nijaczi; wszëtczi, wszëtkô, wszëtczé; wszëden, wszëdna, wszëdne; wszãdze, chtos, cos, nichtos, nicos, czedës, dzes, chto le, co le, czej le, chto bądź, co bądź, chtokòlwiek, czedë bądź itp. Zrzeszeńcy często używali form pnkasz. i śrkasz. typu ne║ negò, nie║ niegò, nicze║ niczegò, dlôcze, te║ tegò; nie zauważono ich u S. Bieszka, a także u młodokaszubów i H. Derdowskiego czy F. Ceynowy i S. Ramułta.