Strój męski

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Strój męski, wykazujący większą tendencję do zaniku niż strój kobiecy, „w wersji odświętnej noszonej pod koniec XIX wieku składał się z nakrycia głowy, koszuli, chustki, kamizelki (lejbika), kaftana (spencerka), spodni, sukmany, pasa i obuwia” (Elżbieta Piskorz-Branekova 2007: 232).

Dawne spencery, sukmany i portki były szyte z samodziału wełnianego, najczęściej jednobarwnego – zwykle czarnego, granatowego lub zielonego. Mogły być ponadto w innym kolorze (np. naturalnym bądź siwym) lub w prążki najczęściej na czerwonym tle – jak spencer, a także w wąskie lub szerokie paski (czarne, czerwone, niebieskie, zielone w różnych odcieniach) najczęściej na zielonym tle – jak portki z fartuszkiem; tylko długie sukmany były zwykle jednobarwne. Krótsze od nich, sięgające poniżej pasa spencerki miały natomiast bardziej różnorodny krój i wykończenie. Mogły być bez kołnierza (najstarsze), mieć kołnierz stojący (najczęściej) lub wykładany. Po bokach miały też zwykle wpuszczane kieszenie, zapinane bądź to na czarne, białe, czerwone czy srebrne guziki, bądź to na drewniane kołeczki.

Między sobą różniły się też zakładane na koszulę kamizelki (czyli lejbiki), jedyny element odzieży zwierzchniej w ciepłe dni.  Były albo z kołnierzem – czy to stojącym, czy to leżącym, albo gładko wykończone przy szyi, jednorzędowe lub dwurzędowe – z guzikami czarnymi, białymi lub czerwonymi, z kieszonkami w dolnej części, przysłoniętymi klapką, najczęściej ozdobioną czarną tasiemką.

Bardzo zróżnicowane były także nakrycia głowy – od kapeluszy słomianych bądź fabrycznych poprzez  czapki luśniówki (też wścieklice), czapki futrzane (krymki i kurzojki ) po kaszkiety i  rogatywki.

Strój ludowy – zarówno kobiecy, jak i męski – wśród innych cech typowych dla sztuki ludowej w Łęczyckiem omawia Anna Dłużewska-Sobczak w monografii Łęczycy (Rosin (red) 2001: 714-723).